Cadde kenarında yürürken, yeni açılan bir alışveriş yerini gördüğümde, içimi bir takdir duygusu kaplar. Öyle ya, birisi her türlü riski göze alarak bir dünya para harcayıp burayı açmış. Bu durumda hep kendime “Bunu sen de yapabilir misin?” diye sormuşumdur ve yanıtı da hep “hayır, yapamam” olmuştur.
Sizi bilmem ama benim de ait olduğum bu düşünce yapısına kısaca “memur zihniyeti” adını veririm. Çünkü uzun yıllar memurluk yapmış insanlara özgü bir düşünce yapısıdır bu. Risk almayı sevmezler, kısacası garanticidirler. “Az olsun, garanti olsun.” düşünce yapısıyla donatılmışlardır ve bugünleriyle on yıl sonraları arasında pek fark yoktur.
Ayrıca bu tür düşünce yapısına sahip olanların hayalleri de ona göre şekillenmiştir. Hayalden çok, mantık ön plandadır ve ulaşılması zor hedefler yerine, kolayca sahip olunacak küçük hedefler peşinde koşarlar. Bu nedenle de, daha az stres ve endişe taşıyıp, daha kolay mutlu olurlar. Hayatları tekdüze olduğu için fırsat peşinde koşmazlar; zaten önlerine çıkan fırsatları değerlendirebilme yeteneğinden de yoksundurlar.
Memur zihniyeti taşıyan insanların yaşlılıkları da gençlikleri gibi sakin, sessiz ve en önemlisi de risksiz geçer. Hayatları tıpkı trenin kendi istediği yöne değil de rayların istediği yöne gitmek zorunda olması gibi planlanmış, sınırları çizilmiş bir yaşam tarzıdır. Dün yaşananla yarın yaşanacak olan arasında pek fark yoktur. Atılacak adım çok önceden düşünülüp planlanarak ve tüm risklerden kaçınılarak atılır. “Ayağım karada oldukça, denizden hoşlanırım” diyen DOUGLAS JERROLD gibi.
Diğer düşünce yapısına ise “esnaf zihniyeti” adını veririm. Risk almayı seven, riskten korkmayan, atılgan ve gözü pek insanlardır. Atılan adımın başarı getirme olasılığı olduğu kadar başarısızla sonuçlanabileceğini de kabullenerek hareket ederler. Bu nedenle de stresle koyun koyuna bir yaşam tarzını benimsemişlerdir. Ayrıca da, esnaf zihniyetine sahip insanlar, pratik düşünebilme yeteneğine sahiptir ve sorunlara kestirme çözümler üretebilirler, kısaca fırsatçıdırlar. Zaten başarının büyük bir kısmı da buradan gelir. Ellerine geçen fırsata dört elle sarılıp değerlendirmek için her şeyi yaparlar.
Ancak, bu zihniyete sahip insanların fren balatalarında bir sorun vardır. Ne zaman yavaşlayacağına ya da durup nefeslenmesi gerektiğine bir türlü karar veremezler. “Bir nehrin derinliğini iki ayağınla birden ölçme.” diyen WARREN BUFFETT’i dinlemek gerek diye düşünüyorum.
Ancak şunu da kabul etmek gerekir ki risk almadan hiçbir yere ulaşılamaz. Bu nedenle de, benim de içinde olduğum “memur zihniyeti” yerine her zaman “esnaf zihniyeti”ni yeğleyip risk almak gerekir diye düşünüyorum.
Çünkü;
Bir dünya seyahati bile bir adımla başlar.
Kaplumbağa bile yürümek için başını kabuğundan çıkartmak zorundadır.
Gülmek; "SAF" denme riskini göze almaktır.
Ağlamak ise; "DUYGUSAL" görünme riskini.
Birine yakınlaşmak; "KENDİNİ KAPTIRMA" riskini,
Duygularını açmak; "KENDİNİ ORTAYA KOYMA" riskini,
Düşünceleri sergilemek ise; "ONLARI BAŞKASINA KAPTIRMA" riskini göze almaktır.
Sevmek; "KARŞILIK GÖREMEME" riskini...
Yaşamak ise; "ÖLME" riskini göze almaktır.
Umutlanmak; "HAYAL KIRIKLIĞINA UĞRAMA" riskini
Çabalamak ise; "BAŞARISIZ OLMA" riskini göze almaktır...
Ama riskler alınmalıdır ve yaşanmalıdır; çünkü hayatımızın en büyük riski, hiç risk almamaktır. Hiç risk almayan kişi, belki acı ve üzüntülerden korunabilir ama büyüyemez, sevemez, değişemez, hissedemez, öğrenemez. Bu nedenle de, garanti arayışlarıyla zincirlenmiş bir köle olarak yaşarken, bedelini; özgürlüğünü kaybederek öder.
Çünkü, sadece riski göze alabilen kişi özgürdür. Leo F. Buscaglia
DÜŞÜNEN SÖZLER:
· Bulunduğun kıyıdan ayrılmazsan, okyanusun ötesindeki adalara asla ulaşamazsın. ANONİM
· Her kelimeyi tek bir şekille anlatan Çince‘de risk; iki şekil yan yana getirilerek yazılır: Tehlike ve fırsat. B. SHAW
· İnsan, uçurumun kenarına varmadan kanatlanmaz. KAZANCAKIS
· İş yapmak için, cesur ol; riske gir. Bütün şartların hazır olmasını beklersen, “eğer” ile “meğer”i evlendirirler, “keşke” adlı çocukları olur. ANONİM
· Kalabalığı takip ederseniz büyük ihtimalle varacağınız yer çıkış kapısıdır. R. SHARMA
· Senin almaya cesaret edemediğin riskleri alanlar, senin yaşamak istediğin hayatı yaşarlar. SOKRATES
· Unutma ki; ağzında bal olan arının, kuyruğunda da iğnesi vardır. MEVLANA
