Milletleri derinden etkileyen tarihî ve sosyal olayları manzum şekilde anlatan edebî eserlere “destan” denir.
Destanlar aklın ve bilimin toplum hayatına tam anlamıyla hâkim olmadığı ilk çağlarda ortaya çıkmış sözlü edebiyat ürünleridir.
Destanlar ve destansı öyküler, ilk çağlardan beri, dünyanın her yerinde, gelenekleri sonraki kuşaklara aktarmak için kolektif olarak yaratılmış edebî biçimlerdir.
Destanlar, efsanelerden sonra bilinen en eski edebiyat türlerinden biridir.
Yunanca “Espos” sözcüğünden gelmektedir.
Destanlar; mitoloji, efsane, folklor ve tarihî öğeleri içerir. Destanlar zaman ve mekân içinde iradesini elinde tutan “kahraman-bilge” kişiliklerin efsanevi ve gerçek hayat hikâyeleri etrafında oluşmuş çok uzun ve efsane türü hikâyelerden oluşur.
Destanlar, tarihsel olaylara bağlı olmakla beraber, tarih sayılmayan, Türk edebiyatında ozanların “kopuz” denen saz eşliğinde söyledikleri, toplumun ortak hayat görüşünü yansıtan, edebî eserlerdir.
Deprem, bulaşıcı hastalık, kuraklık, kıtlık, yangın gibi tabiî ve semavi afetlerin; göçler, savaşlar ve istilalar gibi önemli olayların toplum vicdanında derin yankılar uyandırması, destanların oluşumunda etkili olmuştur.
SAİT MADEN
Dünya çapında grafik sanatçısı olan rahmetli hemşehrimiz Sait Maden “Yeryüzü Destanları” adlı araştırma kitabıyla dünya tarihine efsanevi bir not düşmüş.
1931 tarihinde Çorum’da doğan Sait Maden ilk ve orta öğrenimini Çorum’da yapmış, 1955 yılında İstanbul Devlet Güzel Sanatları Akademisi Resim bölümünden mezun olmuştur.
Küçük yaşlarda şiir yazmaya başlayan Sait, 18 yaşlarında Fransızca ve İspanyolca öğrendi. Şiirleri Soyut, Yazko, Edebiyat ve Varlık dergilerinde yayınlandı.
Genç yaşlarda dünya şairlerinden yaptığı çevirilerle tanındı. Grafik sanatıyla ilgilendi. Grafik Sanatçıları Derneğini kurdu ve uzun yıllar başkanlığını yaptı.
Tiyatro dekorları ve sinema afişleri tasarladı. Yaklaşık 8 bin kitap ve dergi kapağı, 500 kadar logo, broşür, ambalaj ve etiket tasarımı çizerek dünya çapında ünlendi.
Gazetecilik yaptı, 1964 yılında kendi atölyesini kurdu.
Sait Maden, dünya çapında pek çok ödül alarak Çorum’un adını bütün dünyaya duyurmuştur.
Sanırım, 2010- 2011 yıllarında Sait beyle Kadıköy’de karşılaşmış ve “merhaba Sait ağabey, nasılsınız? Ben Çorum Osmancık’tan tarih öğretmeni Mehmet Özata’yım. Geçen sene dünya çapında aldığınız bir ödülle ilgili olarak Çorum Haber’de sizin hayat öykünüzü yazmıştım.” dedim.
“Evet, o yazıyı ben de okudum ve çok beğendim. Teşekkür ederim.” demişti.
19 Haziran 2013 tarihinde İstanbul’da ölen rahmetli Sait Maden üstadı sevgi, saygı rahmet ve şükranla anıyorum.
ESERLERİ : Açıl Ey Gizem - Yol Yazıları- Hiçlemeler (Bütün Şiirler)
ANTOLOJİLERİ :
Yeryüzü Şiiri- İnsanoğlunun Beş Bin Yıllık Şiir Serüveni
Yeryüzü Destanları- İnsanoğlunun Beş Bin Yıllık Şiir Serüveni
Çağdaş İspanyol Şiiri Antolojisi
*
HAYATIN İÇİNDEN
1-Zenginler fakirlere Tanrı’dan başka bir şey bırakmadılar. (Niçe)
2-Selçuklu İmp.ğu kurulurken, Selçuk, Tuğrul, Alparslan… Türkçe..
Çökerken, Keyhüsrev, Keykubat, Keykavus… Farsça…
Osmanlı İmp.ğu kurulurken, Ertuğrul, Ataman, Orhan, Türkçe…
Çökerken, Abdülmecit, Abdülaziz, Abdülhamit… Farsça…
Kendi milli benliğini unutan milletler başkalarına av olurlar…
3-Tıp okursan doktor, hukuk okursan avukat, savcı, hakim, Mühendislik okursan mühendis ama ilahiyat okursan her şey olabildiğin tek ülkeyiz!
*
Sen seni bilirsen varsın bu alemde, / Başkaları da var anlarsın bu alemde,
Bizlerle, onlarla hayatı paylaşırsan, / Sevdikçe yücelir, yaşarsın bu alemde…
