Köy Enstitüleri öğrencileri 13-14 yaşlarında oyun oynama çağında çocukluklarını yaşamadan kendilerinin, ailelerinin gelecekleri için gurbete Köy Enstitüsü yollarına düşüyor.
Köy Enstitülerinde tarım, hayvancılık, inşaat, demircilik, arıcılık, sağlık gibi meslekleri öğrenecekler.
Köy Enstitülerinde 10 ay 15 beş gün yıllık eğitim 45 gün tatil dönemi olarak tanımlanmış.
İlk kayıt olanlar okula alışamazlar. Okulda bahçe işleri var. Kendi yiyeceklerini üretirler. Okul binasını, yatakhanelerini kendileri yaparlar. İnşaat bitmez.
"Buradaki işi yapana kadar babamın işini yapardım. Neden geldim ki" ! serzenişleri yapanlar olur.
Köyüne geri dönecek. Okulda iş çok ve ağır. Ana/baba hasreti artıyor. Köy Enstitüsünün işini yapana kadar babasının köydeki işini yapmayı düşünür. Ama geri dönecek para da yok.!
Bayramlarda yaz tatillerinde ana/baba hasreti çeken öğrenciler paraları yoksa gidemez. Okulda kalırlar.
Okulda müzik eğitimi var. Akordiyon, mandolin, saz gibi müzik aletlerini çalmayı öğrenmek zorundalar. Saz çalmayı Sivaslı halk ozanı Aşık Veysel'in eğitimi ile öğreniyorlar.
Saz çalıyor. Akordiyon, mandolin çalıyor.
Birbirleri arasında hırsızlık olayı yok. Kimse kimsenin bir şeyini çalmıyor.!
Kendi gelecekleri için Türkiye'nin kaderi ile oynayanlar her geçen zaman toplumda nasıl hatırlanmak istediklerinin kararlarını veriyorlar.
Köy Enstitülerine Çorum çok sayıda öğrenci verdi.
"Çıkrık, Üçköy, Yenice, Sarimbey, Kuşsaray, Hamdiköy" köyleri başta olmak üzere Kastamonu Gölköy'e kayıt yaptıran öğrenciler Kastamonu Gölköy/Çorum arası ulaşım zorlukları nedeniyle son sınıfı Samsun Ladik Akpınar Köy Enstitüsü'nde devam etmek istediklerini İlköğretim Genel Müdürü merhum İsmail Hakkı Tonguç'a (Tonguç Baba) verdikleri dilekçe ile Samsun Ladik Akpınar Köy Enstitüsü'ne geçiş yaparak son sınıfı orada tamamlamak suretiyle mezun olmuşlar.
Öğrenciler kendi aralarında merhum Müslüm Tunaboylu'yu yetkili seçerek Tonguç Baba'ya Samsun Ladik Akpınar Köy Enstitüsü'ne geçiş dilekçesini vermesi için ulaşım sorununa çözüm isterler. Okul bahçesinde öğretmenler ile oturan Tonguç Baba'ya merhum Tunaboylu dilekçe verirken diğer öğretmenler şikayet ediliyoruz korkusuyla bakışları değişir.
Tonguç Baba dilekçeyi okur ve okul müdürüne öğrenciler haklı hemen izin verelim. Son sınıfı Samsun Ladik Akpınar Köy Enstitüsü'nde okusunlar demesi ile öğretmenler rahat bir nefes alır.
Diğer Köy Enstitülerinde olduğu gibi Hasanoğlan Köy Enstitüsü'nde de cumartesi günleri haftalık değerlendirme toplantıları düzenleniyor.
Öğrenciler, yöneticiler, öğretmenler çoğu kez bu toplantıları, köylülerin de izlediği Hasanoğlan Köy Meydanı'nda yapıyor.
Bir önceki haftanın genel bir değerlendirmesi yapılır, yöneticiler, öğretmenler dahil herkes rahatça eleştiriliyor, sorgulanıyor.
Hasanoğlan Köy Enstitüsü'ne gelen İnönü'ye özel olarak yemek çıkarılınca okul karışıyor.!
Cumhurbaşkanı İsmet İnönü için özel yemek çıkması, tam bir adalet ve eşitlik duygusuyla yetiştirilen Köy Enstitülerinin itirazına yol açıyor.
Cumartesi toplantısında öğrenciler;
"Okulumuzu ziyarete gelen Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'ye niçin ayrı yemek verdiniz"?
Okul Müdürü Rauf İnan:
"Evet İsmet İnönü bizim Cumhurbaşkanımız ama biz o yemekleri Cumhurbaşkanı olduğu için değil, şeker hastası olduğu için verdik.
Bizim hasta olan arkadaşlara ayrı yemek verdiğimizi de biliyorsunuz zaten"!
Öğrenciler bu açıklamayı kabul etti ve sorun düzeltilmiş oldu.
Çorumlu öğrenciler köylerinden Mecitözü'ne at/eşekler ile giderler. Mecitözü'nden Amasya'ya kamyon ile ulaşırlar. Samsun'dan Ankara'ya gidecek trene binmek için Amasya'da beklerler.
Ne zaman geleceği bilinmeyen tren Amasya'ya gelince binerler. Kırıkkale Irmak istasyonunda inerler. Ankara'dan Zonguldak yönüne gidecek treni beklerler. Gelen trene binerler. Çankırı üzerinden Kastamonu Gölköy'e ulaşırlar.
Diğer bir alternatif yine köylerinden Mecitözü'ne, Amasya'ya zor şartlarda ulaşır, Ankara'dan Samsun'a gidecek trene Amasya'dan binerek Samsun'a giderler.
Samsun'dan İstanbul'a gidecek vapura binerek İnebolu'da inerler. İnebolu'dan Kastamonu'ya ve Gölköy'e ulaşırlar.
Köy Enstitülerine ulaşım sorunu
Maddi güç yetersizliği
Köylerde annelerinin verdiği azıkların Kastamonu'ya kadar yetersizliği...
Yoksulluğun, fakirliğin neticesi, Kastamonu'ya ulaşım sağlayana kadar çocuklarına azık veremeyen aileler !
Annelerinin verdiği azık, Kastamonu Gölköy'e kadar yetmeyeceği kesin. Azıklarını arkadaşları ile paylaşan Çorumlu öğrenciler;
Rahime Kayı, Mustafa Işıker, Musa Uysal, İsmail Kayı, Zeynel Aygün, Cahit Bellek, Cemal Akbulut, Salim Örgel, Ali Aykaç, Ali Öztürk, Veli Can, Rüştü İlhan, Hayrettin Kayı, Mehmet Gündoğar, Müslüm Tunaboylu, İsmail Şahin, Ahmet Özlü, Arslan Emektar, Kadir Kaynak, Ahmet Kiraz, Bekir Çelik, Bekir Köse, Hasan Uysal, Cemal Akbulut (_), Mehmet Gürgen, Ömer Poyraz, Hasan Ünalan, Arif Ünlü, Mehmet Ali Uysal, Mehmet Aydoğdu, İsmail Pamuk, Neşet Efe, Hasan Danışman, Mehmet Ali Gültepe, Hüseyin Timur, Hasan Hüseyin Çelikcan, Halil Özdemirci, Veli Pamuk, Mithat Düğencili, Hüseyin Ceylan, Abdi Önderışık, Hüseyin Şener, Emin Bilen, Mustafa Aykaç, Mustafa Yalçınkaya, Aşır Baş, Abidin Baş, Mustafa Körücekli, Mustafa Kayı, Seyfettin Evcimen, Hamdi Şentürk, Hamdi Akbulut, Hüseyin Yücel, Ali Güneri, Hasan Yalçınkaya, Mustafa Toprakçı, Ali Çetintürk, Bekir Baki Aksu, Ali Keten, Mehmet Ülker, Mustafa Bulut, Ahmet Aksu, Mehmet Akdağ, Hacı Uçak, Veli Çelik, İzzet Meriç, Ali Ünsal, Saffet Erkan, Süleyman Özkan, Abidin Topçu, Sadık Uysal, Etem Eker, Etem Aygün, Şakir Otlamaz, Ali Nazmi Er, Bekir Buğdaycı, Hüseyin Topçu, Sadık Demir, Bektaş Gülez, Rıza Taşkırdı, Mustafa Kayacı, Ali Haydar Karataş, Fevzi İlim, Rıza Ilıman, Mehmet Hilmi Okutan, Ali Gödek, Hıdır Özkeskin, Cemal Özkeskin, Esat Vural, Bekir Celep, Hüseyin Şimşek, Hüseyin Tokgöz, Makbule Ayna, Lütfi Özipek, Dursun Saltan, Abdullah Boyraz, Rıza Bütün, Ali Bütün, Mustafa Yıldırım, Hüseyin Karakaya (sağlıkçı).
Aramızdan ayrılan tüm Köy Enstitülü öğretmenlerimize Allah'tan rahmet, hayatta olanlara da sağlıklı yaşam diliyor, saygıyla önlerinde eğiliyorum.
Not: Köy Enstitüsü mezunu olarak diploma alan öğretmenlerimizin isim listesinde sehven unutulan, hatalı yazılan varsa yakınlarından özür diliyorum.
Köy Enstitülerine kayıt yaptıran sonra Köy Enstitüleri'nin kapanması ile Öğretmen Okulu mezunu olarak diploma alan öğretmenlerimiz listede yoktur.
