Maliyetlerinizin düşürülmesi ve verimliliğin artırılması konusunda önemli bir hususta stok ve bu stoklar içerisinde hareket görmeyen “atıl stok” konusudur.
Genellikle -atıl stoklar- 2 aşamada ortaya çıkar:
Yeni kurulan işletmeler “bir gün lazım olur” mantığı ile yeterince değerlendirme yapmadan, planlanmamış, gereksiz stok miktarını elde tutma eğiliminde olurlar,
Diğer bir gereksiz stok yükü ise eski ve yıllanmış firmalarda zaman içerisinde stok miktarı artarak devam eder ve ölçümlenmeyen, analizi yapılmayan bu stok yükü büyük oranlarda yer işgal ettiği gibi maliyetleri de etkiler.
Her iki koşulda da elde tutulacak “asgari stok” miktarının analizini yapmayan birçok firma hem finansman kullanımında yanlışlık yapar hem de elde tutulan stok yükü nedeniyle verimlilik kaybı yaşar.
Genellikle kamu kurumlarındaki hantal ve durağan yapılar nedeniyle atıl stok miktarı dikkat çekici ekonomik kayıplara neden olmaktadır. Birçok idarecinin işletmelerinin( veya kurumların) stok alanından habersiz ve buradaki kaynaklar konusunda rasyonel analizler yapmadığını düşünüyorum.
Sıklıkla rastladığım bir sebep de işletme sahiplerinin önceden aldığı ve depoladığı mal ve malzemenin günlük cari fiyatının;
Aldığı günden daha düşük olması sebebiyle elinde tutma davranışını tercih etmeleridir
Veya aldığı gün fiyatından daha yüksek olduğu durumlarda kazançlı olduğunu düşünerek stoklarda hareketsizliği tercih etmeleridir.
Oysa başlangıçta her ne şekilde olursa olsun 100 birim TL aldığınız mal ya da malzeme bu gün atıl durumda ise bunu 10 birim TL ye satıp değerlendirmekten imtina etmemelisiniz, en azından stok alanında kazanacağınız yer bile size verimlilikte katkı sağlayacaktır, böylelikle
“hiç kullanılmayan 100 TL yerine kullanılabilir 10 TL ye sahip olacaksınız.
Yani “HAVADAKİ KAZDAN TAVADAKİ SERÇE MAKBULDÜR” sözünde olduğu gibi...
Binlerce atıl stokun değerlendirildiğini düşündüğünüzde (bunun birde ulusal çapta yapıldığını hayal ettiğinizde) ekonomiye katkısının ne kadar yüksek olduğunu görebilirsiniz.
Mal ve malzeme masraflarından tasarruf yapmak için her zaman:
“maliyetlerimi nasıl düşürülebilirim?”
Sorusunu kendinize sormanız ve bunun akabinde analizlerle eylemlere girmelisiniz.
Bunun için bir basit analiz tablosu vermek isterim.
Öncelikle tüketim ve sarf mal ve malzemelerini pareto ile sıralayarak atıl ve değersiz olanları eleyin ve işletme sermayesine katkı sağlayın,
Bu aşamada değerlendirilen mal ve malzemeler için alternatifler arayarak daha ucuza mal etme yollarını araştırın
Kullanılan mal ve malzemede tasarruf etme imkânlarını araştırarak daha az kullanarak daha fazla verim elde etmenin yollarını araştırın
Kullandığınız mal ve malzemeden başka ne şekilde yararlanılabileceğini araştırın.
Sonuç olarak: elde tutmanın bir maliyeti olduğu bu maliyetin hareket görmediği durumlarda “atıl” hale gelip işletme sermayenizde “erozyona” sebep olduğunu bilerek değerlendirme yöntemleri kullanmak; işletme verimliliğini artırarak maliyetlerinizi düşürecek gelirinizi artıracaktır.
 
Not: Makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun haber vermek koşuluyla  kısa alıntılar yapılabilir, ancak yazarının izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.