Evrensel kütle çekim yasasını keşfederek fizikte devrim yapan büyük bir dâhidir Newton,
Newton,“Dünya beni nasıl görüyor bilemem; ama ben kendimi henüz keşfedilmemiş gerçeklerle dolu bir okyanusun kıyısında oynayan, düzgün bir çakıl taşı ya da güzel bir deniz kabuğu bulduğunda sevinen bir çocuk gibi görüyorum.” diyor.
Her ne kadar popüler bilim tarihinde “Kafasına elma düştüğü için yer çekimini bulan adam” olarak anılsa da, kazın ayağı hiç de öyle değildir. Zira onun kafasına elmalar düşmeden önce de yer küre, kütleleri kendine çekiyordu.
Daha önceki dağınık ve kopuk haldeki çalışmalar Newton’un katkısıyla kuramsal bir sisteme oturmuştur. Fizik (evrensel çekim yasası ve optik) matematik (türev ve integral hesapları) ve astronomi (gök mekaniği) alanlarında çalışan Newton henüz 26 yaşında iken matematik profesörü olmuştu.
Newton, “Doğadaki bütün cisimler birbiri ile etkileşim içindedir. Bir cisim diğer bir cisme bir kuvvet etki ettirdiğinde, diğer cisim de bu cisme bir kuvvet etkiler. Herhangi bir etkiye karşı her zaman bir tepki vardır; ya da iki cismin karşılıklı etkisi daima eşit, fakat zıt özelliklidir. (Buna kısaca etki tepki kanunu da denir.)
Newton oldukça mütevazı bir yaşam sürdü. Hiç evlenmedi. Belki de bilim ile evli idi dense yalan olmazdı. Ölümünden sonra yaklaşık 300 yıl boyunca modern fiziğin kurucu babası olarak anılmıştır.
LAVOISIER (1743-1794)
Ateşin sırrını çözüp, kimyanın kitabını yazdı; Fransız devriminin ateşine kurban gitti.
Lavoısıer, “Doğayı, içerisinde her türden bileşimlerin ve çözülmelerin meydana geldiği devasa bir kimya laboratuvarı olarak görüyorum. Bitki örtüsü ise, Tanrı’nın tüm doğayı harekete geçirmek için kullandığı temel enstrüman.”diyor.
Oksijen ve hidrojeni gerçeğe uygun biçimde tanımlayarak ikisini modern isimleriyle kimyaya kazandıran ve yanma olayını açıklığa kavuşturan Lavoısıer modern kimya biliminin mimarıdır.
Lavoısıer, “tepkimeye giren maddelerin kütleleri, tepkime sonucu oluşan maddelerin kütleleri toplamına eşit olmalıdır.” formülünü bulmuştur.
Lavoısıer, bir maddenin mutlaka katı, sıvı ve gaz hallerinden birinde olduğunu ilk ortaya atan kişiydi. Deneylerinde havayı analiz ederek azotla oksijeni ayırdı.
En gelişmiş laboratuvarında hidrojeni yakmayı başararak suyu elde etti.
Canlıların solunum sırasında oksijen alıp, karbondioksit verdiğini belirledi.
Nefes almanın karbon ve hidrojenin yavaş yanmasıyla meydana geldiğini, bunun mum ve gaz lambasındaki yanmanın benzeri olduğunu açıkladı.
Fransa’nın köklü bir reforma ihtiyacı olduğuna inanarak devrimcileri eleştiren Lavoısıer, devrim mahkemesi tarafından yargılandı. Savunması sırasında bilim adamı olduğu söylenince, yargıçlardan biri, “Devrimin bilim adamına ihtiyacı yok” dedi ve 1794 yılında giyotinle öldürüldü.
BAADDİN FIKRALARI
1-Baaddin, beyin resminin altına şöyle bir not düşmüş.“2,5 milyon GB kapasiteli 100 milyar hücre, 15 milyar nöronla günde 24 saat, haftada 7 gün, yılda 52 hafta çalışır, ta ki, sahibi bir tarikata girene kadar.
2-Türk kadınlarıyla yeteri kadar ilgilenmiyorsunuz beyler, yoksa bir insan durduk yere patlıcandan reçel, kabaktan tatlı yapmaz…
3-Mezarlık girişinde, “Biz de gezerdik siz gibi, siz de geleceksiniz biz gibi!” yazıyo. Adam ölmüş hâlâ laf sokuyo…
4-Kebapçıya “ Abi Urfa ile Adana arasında ne fark var?” dedim. 300 kilometre dedi.
Sustum, lahmacun söyledim, yiyorum.
5-Ajda Pekkan şarkıda,” Arada sırada aklıma geliyor” diyor. Bu yaşta aklına geldiğine dua et. Babaannem senin yaşındayken Kenan Evren’i kocası sanıyordu.
6-Kadınların akıllı adam aramalarına anlam veremiyorum. Zaten deli edeceksin, neyin peşindesin?
20 Mart 2019
