SMİTH, CARLOS, NORMAN VE MUHTEŞEM BİR İNSANLIK ÖRNEĞİ
ABD’deki ırkçılık karşıtı bu protestolar, 1968 olimpiyatlarında gerçekleşen o muazzam hikâyeyi tekrar gündeme getirdi.
1968 Olimpiyatlarında Mexico City’deki 200 metre finali sonunda ABD’li atlet Tommie Smith altın, John Carlos bronz kazandı. Avustralyalı Peter Norman ise 2. sıra ile gümüş madalyanın sahibi oluyor.
Asıl olay ise madalya töreni öncesi gerçekleşiyor.
Siyahi atlet Carlos, Norman’ın yanına gidip, “İnsan haklarına inanıyor musun?” diye soruyor.
Norman, “Evet” yanıtı verince Carlos bu kez, “Peki ya tanrıya?” sorusunu yöneltiyor.
“Bütün kalbimle” diyen Norman, dünyayı sarsacak planın en önemli ismi oluveriyor.
Irkçılığı ve dünyada siyahilere zulmü protesto etmeyi amaçlayan Smith ile Carlos, amaçlarını Norman’a aktarıyor.
Fikir Norman’dan geliyor: siyah bir çift deri eldiven buluyorlar, sağ tekini Tommie, solu John takıyor; fakirliği sembolize etmek için çıplak ayakla kürsüye çıkıyorlar.
Amerikan Milli Marşı çalarken icra edilen protestoda Tommie ve John başlarını öne eğerken, sıkılı yumruklarını havaya kaldırıyorlar. Önlerindeki Norman da, dayanışmasını göstermek için kalbinin üstüne ‘İnsan Hakları İçin Olimpiyat Projesi Hareketi’nin kokardını iğneliyor.
Amerikan Olimpiyat Komitesi 2 siyahi atletin kariyerini o saniye bitiriyor.
Smith ve Carlos spor hayatlarını (ve geleceklerini) feda ederken dünya tarihine geçiyor.
Peki ya Norman?
Norman’ın durumunu Tommie Smith anlatıyor:
“Peter, bir beyazdı. O günlerde siyahların haklarını savunma cesareti gösteren ve bu konuda onurlu davranan beyaz çok azdı. Peter, Avustralya’ya dönünce kimse yüzüne bakmadı ve onun da kariyeri bitirildi.”
Düşürüldükleri ekonomik sıkıntılar, ölüm tehditleri ve daha pek çok baskı sebebiyle 3 atletin de ilk evlilikleri sona erdi.
Toplumda ‘ötekileştirildiler’ ama kendilerini tanımayan milyonların sessiz haykırışı oldular.
2 Amerikalı ve 1 Avustralyalı ‘lanetli’ atletin o gün başlayan ‘eylem kardeşliği’ ve dostluğu ömür boyu sürdü. Aradan 38 yıl geçtiğinde dahi hep yazışmış, buluşmuş ve görüşmüşlerdi.
2009’da Norman kalp krizi geçirip 64 yaşında hayatını kaybetti.
İkinci fotoğrafta tabutun içinde ‘beyaz atlet’ Norman’ın naaşı var.
Tabutu omuzlayanlar ise Smith ve Carlos.
Doğarken seçemediği ve ‘farklı’ olan özellikleri sebebiyle kimseyi yargılamadığımız bir dünya ümidiyle
(Alıntıdır)
Sevgilerimle.
