Bazen bir hikmetli söz, hikâye, hatıra, fıkra insanın hayatını, düşünce ufkunu zihniyetini ve her şeyini alt üst edecek güçte şok etkisi yapar. İşte hikmet ve felsefenin evrenselliği burada yatar. Cevdet Kılıç’ın “Bilgelik Hikâyeleri” adlı kitabı başucu kitaplarımın demirbaşıdır.
Bu kitapta bilgelerin ve filozofların tarihe geçmiş sözleri ve öğütleri eşliğinde seyahat ederek kendinize yeni bir hayata bakış açısı oluşturabilirsiniz.
Her şeyden önce felsefe diyarından hikmet yurduna bilgelik rehberliğinde seyahat ederken tekrar oturup düşüneceksiniz ve diyeceksiniz ki;
“Demek ki felsefe hayatımızın tam ortasındaymış…
“Demek ki felsefe hayatın ta kendisiymiş…
1-İTİRAZ = Gevezenin biri konuşma sanatını öğrenmek için Sokrates’in okuluna kaydolmak ister. Fakat Sokrates, diğer okullara göre iki kat para isteyince, adam itiraz etmeye başlar. Sokrates adamın sözünü keserek” Sana bir değil, iki şey öğreteceğim. Birincisi konuşmayı, ikincisi ise susmayı! Bu yüzden iki kat para alıyorum” der.
2-FAZİLET YOLU= Diyojen, “Bir takım ehemmiyetsiz şeylerde, insanların birbirlerinin önüne geçmeye çalıştıkları görülüyor; fakat fazilet yolunda öne geçmeye gayret eden kimse hiç görülmüyor.” demiş.
3-FALEROS’LU DEMETRİOS’UN GENÇLERE NASİHATI= Üç kimseye mutlaka saygılı olunuz. 1- Kendi evinizdeyken ailenize, 2- Sokaktayken gelip geçenlere 3- Yalnızken kendinize.
4-KULAKLARI AYAKLARINDA = Filozof Aristippus meşru bir işinin görülmesi için kralın huzuruna çıkmıştı. Fakat kral, Aristippus’un işini yapmayınca, Aristippus kralın ayaklarına kapanır ve yalvarır. Onun bu hareketini ayıplayanlara karşı Aristippus şöyle der, “Kabahat bende değil kralda. Çünkü onun kulakları başında değil, ayaklarında.”
5-HİKMET SAHİBİ = Filozof Empodokles, bir sohbet sırasında, “Hikmet sahibi bir insan bulmakta zorlanıyorum” deyince, filozof Ksenophanes “Normaldir efendim. Çünkü bir hikmet sahibini, ancak hikmet sahipleri tanıyabilir.”
6-İNSANLIK = Aşağılık bir adama acıdığı için kendisini kınayanlara Aristo şu cevabı vermiş. “Ona ahlaksız olduğu için değil, insan olduğu için acıyorum.”
7-İKİ KÖLE = Makedonya kralı Philip, bir gün oğlu İskender’in hocası olan Aristo’ya kızar ve onu aşağılamak için “Ne olacak sanki? Senin yerine yeni bir köle tutar, onun oğlumla ilgilenmesini ve eğitmesini sağlarım. Bu sözler üzerine ünlü düşünür kendinden emin bir şekilde krala,” Evet majesteleri, iyi fikir. O zaman çok geçmeden iki köleniz olur.” diye karşılık verir.
8-CEZA = Büyük İskender’e “Falan kişiler sizin aleyhinizde konuşuyorlar, onlara gerekli cezayı verseniz de sustursanız olmaz mı?” dediklerinde. İskender şöyle der. “ O zaman onlar, söyledikleri şeylerde haklı olurlar.”
9-GERÇEK MUTLULUK = M. Ö. üçüncü asırda yaşamış Yunan filozofu Menedem’e birisi, “İnsanın istediğini elde etmesi büyük bir saadet” dedi. Filozof Menedem, “İnsanın elindekilerle yetinmesi daha büyük saadettir” karşılığını verdi.
10-SEYAHAT = Biri Anaksagoros’a “Seyahat etmek, bulunduğunuz yerden başka bir yere gitmek midir?” diye sorar. Filozof, “Seyahat etmek, düşüncelerinizi değiştirmek, önyargılarınızdan kurtulmaktır.” der.
*
Milletçe başımız sağ olsun.
Geçen haftaki yazımda rahmetli Necdet Tokatlıoğlu’nun Hicaz şarkısı
“Bu ne acı, bu ne keder, / Sus kalbim sus, artık yeter,
Bu dert ölümden de beter, / Sus kalbim sus, Artık yeter.” diyerek acımı sizlerle paylaşmaya çalışmıştım.
Bu sabah da, günaydın, nasılsınız diye sormayınız. Ülkem gibiyim işte, bir yanım acı, bir yanım gözyaşı.
Sanki kıyamet alametleri yaşıyoruz. Bildiklerimiz yaşadıklarımıza yetmiyor.
2023 Şubat ayına geldik. Şubat ayında cemreler düşerdi.
Şubat’ta cemreler ard arda düşer / Hava su ısınır toprak dillenir.
Tomurcuklar açıp dalları döşer / Nazlı nazlı büyür yaprak dillenir. (Salih Kozan)
15 Şubat 2023
