Nutuk’tan:

Efendiler, beni cidden samimi ve parlak ve güven verici duygularla karşılamış olan Ankara’nın muhterem halkı ile daha yakından tanışmak ve onlarla görüşmek,

Bir vazife hükmündeydi.

Onun için,

Görüşmek maksadıyla davet ettiğimiz mebusların gelmelerini beklediğimiz günlerde,

Toplanmış olan Ankaralılara, bir konferans vermiştim.

Bu konferansın temel noktaları üzerinde kısaca konuşayım:

“Wilson Prensipleri”:

Bu prensiplerin 14 maddesinden Türkiye ile ilgili olanları vardı.

Zaten yenilmiş olan ve ateşkes antlaşması imzalayan Osmanlı Devleti,

Bu prensiplerin gönül okşayıcı serap manzarasıyla bir zaman oyalandı.

30 Ekim 1918 “Mondros Mütarekesi” maddeleri ve özellikle bu maddeler arasında yedincisi,

Beyni yakan ateşten bir zehirdi.

Yalnız bu madde, vatanın geri kalan parçalarını düşmanların işgal ve istilasına hazır bulundurmaya yetiyordu.

İstanbul’da birbirini takip eden aciz kimselerden kurulu kabineler,

Şerefsiz,

Haysiyetsiz,

Aşağılık görünüşleriyle masum ve mütevekkil milletin timsali tanındı,

Değer verilmeye layık görülmemeye başlandı.

Bu yüzden dünyanın medeni devletleri,

Medeniyetin icaplarını unutacak kadar saygısız oldular.

Öteden beri,

Türk milleti aleyhinde bütün dünyada yapılan en mantıksız propagandalara,

Her zamandan fazla kulak verildi.

Dokuz aydan beri başlayan milli uyanış ve faaliyet,

Durum ve manzarayı değiştirdi ve daha çok değiştirecektir.

Millet,

Kurulmuş olan birliği korursa ve istiklali için fedakârlıktan çekinmezse başarı muhakkaktır.

Erzurum ve Sivas kongrelerinin kararları,

Milletin gerçekleştireceği gayelerin temelini teşkil eder.

Ferit Paşa kabinesini düşünen millettir.

Fakat Ali Rıza Kabinesi’ni iktidar mevkiine getirmiş olmak sorumluluğu millete ait değildir.

Bununla beraber anlaşma halindeyiz.

Ve sonra Ankara’ya gelen mebuslarla/milletvekilleriyle yaptığı temaslar. (Nutuk. 1000 Temel Eser. C:1. S: 424-425. 1973. İstanbul)

Mustafa Kemal,

Varlığı süresince disiplinli,

Prensipli,

Çalışkan,

Çok düşünen,

Ve her zaman çok üreten olmuştur.

02.06.2022 - Ankara