Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılına ait Aktif Yaşlanma Endeksi (AYE) verilerini kamuoyuyla paylaştı. Buna göre, Türkiye'nin genel AYE değeri 2023 yılında 28,7 iken, 2024 yılında 1 puan artarak 29,7’ye yükseldi.
Yaşlı Nüfusun Artışı
Yaşlı nüfus olarak kabul edilen 65 ve daha yukarı yaştaki nüfus, 2019 yılında 7 milyon 550 bin 727 kişi iken son beş yılda yüzde 20,7 artarak 2024 yılında 9 milyon 112 bin 298 kişi oldu. Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı ise 2019 yılında yüzde 9,1 iken, 2024 yılında yüzde 10,6'ya yükseldi.
Yaşlı Nüfusun Türkiye Nüfusuna Oranı
TÜİK'in verilerine göre küresel yaşlanma süreci olarak adlandırılan demografik dönüşüm evresinde olan Türkiye'de, çocuk ve genç nüfus oranı hızla azalırken, yaşlı nüfus oranı ise hızla artış gösteriyor. Türkiye son on yılda doğurganlık hızındaki yıkıcı azalmanın da tesiriyle çok yaşlı ülkeler sınıfına dahil oldu. TÜİK nüfus projeksiyonlarına göre, yaşlı nüfus oranının 2030 yılında yüzde 13,5, 2040 yılında yüzde 17,9, 2060 yılında yüzde 27 olacağı öngörülüyor.
Doğu Karadeniz'deki Yaşlılar Aktif Yaşlanıyor
Yaşlı nüfusun yaşlılık sürecini ne kadar etkin geçirdiğinin tespit edilmesi için geliştirilen Aktif Yaşlanma Endeksi (AYE), yaşlı bireylerin istihdama katılabilme, topluma katılabilme, bağımsız, sağlıklı ve güvenli yaşayabilme ve aktif yaşlanma için kapasite ve elverişli ortama sahip olabilme seviyelerini ölçüyor. AYE'ye göre, Türkiye'deki yaşlı nüfusun genel değeri 29 oldu. Aktif yaşlanma endeksi en yüksek olan bölge 33 ile Doğu Karadeniz Bölgesi olurken en düşük bölge ise 26 ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi oldu.
Topluma Katılım ve Bağımsız Yaşam
Yaşlıların gönüllü faaliyetlere katılım, çocuk-torun bakımı, yaşlı ve yetişkin bakımı, siyasi hayata katılım göstergelerine göre hesaplanan topluma katılım endeks değeri ise 2024'te 12 olarak hesaplandı. Yaşlıların topluma katılımda en yüksek olduğu il İstanbul olurken, fiziksel egzersiz, sağlık ve diş bakımına erişim, bağımsız yaşam düzenlemeleri (tek kişilik hane halkı oranı), göreli medyan geliri, yoksulluk riskinin olmaması, ciddi maddi yoksunluğun olmaması, fiziksel güvenlik ve yaşam boyu öğrenme göstergelerinden hesaplanan bağımsız, sağlıklı ve güvenli yaşam değeri, 2024'te 65 olarak hesaplandı.
İstihdam Bileşeni
55-74 yaş grubundaki yaşlıların istihdam oranlarının hesaplandığı istihdam bileşeni endeks değeri ise 2024'te 27 oldu. Türkiye, istihdam bileşeni değeri ile 6 AB ülkesini geride bıraktı.
