Sene başında 81 gram altını veya bu kadar parası olanın sene içinde 6. ayda 150 grama çıksa Ramazan’da yani 12. ayda 300 grama ulaşsa bu kişi 300 gram altının veya bedelinin tamamı üzerinden zekat verecektir.
Kiraya verilen evler, dükkan vs icarına, ekilen arazilerin de mahsulü de zekata tabidir.
ZEKATA TABİ OLAN MALLAR
Nakit paralar, 81 gram altın karşılığı para. Ziynet için olan inci, mercan, yakut vs zekat yok, nacak nisapta hesaba katılır. Ticaret için ise zekata tabidir. Takı için ise zekata tabi değildir.
Ticaret için olan her türlü cins mallar, satılan-alınan her şey zekata tabidir. Alıp satılan ev, arsa, arazi, tarla, alet-edevat vs zekata tabi olan ticaret malları sene sonundaki piyasa değeri üzerinden değerlendirilerek zekatı hesaplanır.
Kiraya verilen taşınmazların kiraları üzerinden bir yıl geçmişse hesaplanır, zekatı verilir.
ALACAKLARIN ZEKATI
Ödenmesi kesin olan alacakların açık alacak ve senet, çek vs.li olanların zekatı istenirse hemen verilir. İstenirse tahsil edilince zekatı verilebilir. Yani sağlam alacakların zekatı verilebilir.
Batak paralar tahsil edilince, geçen senelerin zekatları da ödenir.
Senet, bono, çek vs.li alacaklar da bu esasa göre zekata tabidir.
Ödünç verilen paralar sağlam alacak hükmündedir.
Burada sayılmayan mallar genel esaslara göre zekata tabidir.
ZİRAİ ÜRÜNLERİN ZEKATI
İmam-ı Azam’a göre yerde biten her şey zekata tabidir. Arpa, buğday, mercimek, fasulye, nohut vs sulanıyor, ilaçlanıyor, girdili ziraat ise 1/20, kır arazide ekilenlere 1/10 zekat var.
İmameyne (İmam Yusuf, İmam Muh.) göre 1 sene dayanabilen yaş-kuru mahsul zekata tabidir. 1 sene dayanmayan yaş sebzeye zekat yok, sadakası var.
İmam-ı Azam’a göre her mahsulün, nimetin bir zekatı vardır.
İmam-ı Azam’a göre bal zekata tabidir. Madenlerde zekat 1/5’tir.
Bir de devamlı yatırım yapan fabrikalar, genelde zekata tabi değil, ancak yıllık karını devamlı yatırıma harcayanlar bu yıllık karlarının zekata tabi olması gerektiğini, çünkü bu yolla fukaranın hakkı geçtiğini savunanlar vardır. En güzeli zekattan kaçmamaktır.
ZEKAT VERİLECEK YERLER
Fakirler: Nisaba malik olmayan, az çok malı bulunan, evi, eşyası, biraz parası olan ama bunlar zekat verecek miktardan az olan Müslüman kimselerdir.
Miskinler: Hiçbir şeye malik ve sahip olmayan, hayalarından dolayı aç durup da dilenmeyen gerçek muhtaçlardır.
Peygamberimiz SAV. “insanların çoğu bunları bilip anlayamaz” buyurmuştur. Bunlara zekat verirken kalkındıracak miktarda olmalıdır. İbn Ömer R. “Bunlara normal duruma getirecek kadar zekatınızı veriniz” buyurdu.
Vücudu sağlam, çalışmayan tembele zekat vermeyi diğer imamlar doğru bulmazlarken, İmam-ı Azam efendimiz verilir, diyor.
Borçlular: Borçlu düşmüş, iflas etmiş, batakta malı var ama alamıyor, bu kimseleri de bu borçlarından kurtarmak için zekat verilir. Borçlar genelde kefaletten doğan borçlulardır. Bunlara da zekat verilir.
Yolcular: uzak illerde muhtaç duruma düşmüş müslümanlar bunlar aslında zekat verirken yolda parasız kalanlardır. Bunlar ancak ihtiyaçları kadar zekat alabilirler.
Köle ve cariyeler: bugün bulunmamakla birlikte köleleri azat etmek için onlara zekat vermek efdaldir. (Hz. Ebubekir, Hz. Osman misali)
Fisebilillah mücahiter, dini harp edenler, gaziler, vatanı koruyan muharip askerler için silah, cep techizatları vs için zekat verilir.
Amil: Zekat memuru: Zekat toplamak için devlet tarafından görevlendirilen zekat memurlarıdır. Hizmetleri karşılığı ve süresince zekat alabilirler.
Müellefi kulup: Kalpleri islama ısındırılmak veya şerrinden emin olmak için zekat verien kişilerdir.
Hanefiler: İslamın güçlenmesi ile bu maddenin ortadan kalktığına kanidirler. Çünkü sureyi kehifle isteyen iman etsin, isteyen inkar etsin. Öyle ise imanla küfür arasındakilere zekat verilmemelidir, diyorlar.
(SÜRECEK)
