TİCARİ İŞLEMLERİN TAHSİLAT VE ÖDEMELERİ NASIL YAPILACAK?

Bu mevzuat bir çok işletme tarafından yanlış yorumlanmakta ve bu nedenle gereksiz cezalı işlemlerle ile karşı karşıya kalmaktadırlar. Bu sebeple konuyu bir kez daha ayrıntılı bir şekilde ele almak istedim.
Öncelikle bu düzenleme ile getirilen tanımlara bir göz atalım;
Ödeme: Nakit ve her an kullanıma hazır banka varlığından oluşan ödeme mevcudundaki azalışı,
Tahsilat: Nakit ve her an kullanıma hazır banka varlığından oluşan ödeme mevcudundaki artışı,
Bu tanımlara bakıldığında işletmenin bu tanımlar kapsamına giren her türlü ticari, ortaklar ile işletme arasındaki işlemleri, sermaye artırımı, azaltılması, ticari olmayan nitelikte borç alıp vermesi, bir varlık alması gibi, daha çoğaltacağımız bir çok tahsilat ve ödemenin aracı finans kuruluşları ile yapılması gerektiğini anlıyoruz.
Peki bahsedilen aracı finans kuruluşları hangileri;
-Bankalar,
-Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun kapsamında yetkilendirilmiş ödeme kuruluşlarını
-Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketini,
Hangi İşletmeler bu kapsamda işlemlerini gerçekleştirecek;
Fatura almak zorunda olan birinci ve ikinci sınıf tüccarları, serbest meslek erbabını, kazançları basit usulde tespit olunan tüccarları, defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçileri, vergiden muaf esnafı kapsamaktadır.
Bu işletmeler, 7.000 TL’yi aşan tutardaki, Her türlü mal teslimi veya hizmet ifasına ilişkin tahsilat ve ödemelerin, (Avans, depozito, pey akçesi gibi suretlerle yapılacak tahsilatlar, İşletmelerin kendi ortakları ve/veya diğer gerçek ve tüzel kişilerle yaptığı her türlü tahsilatlar) yukarıda saydığımız aracı finans kuruluşları ile yapmak zorundadırlar.
En çok tartışılan konulardan biriside 7.000 TL'li ticari işleme esas olacak tutarın tespiti konusunda nasıl hareket edileceği. Aynı günde aynı kişi veya kurumlarla yapılan işlemlerin 7.000 TL'yi aşması durumunda, aynı gündeki bu işlemlerin her biri işlem bazında belirlenen haddin altında kalsa bile, aştığı işlemden itibaren işleme konu tahsilat ve ödemelerin de aracı finansal kurumlar aracılığıyla yapılması zorunludur.
Aynı zamanda, ticari işlem tutarının (mal veya hizmet) 7.000 TL'yi aşması halinde, ödeme veya tahsilatın kısım kısım yapılması halinde dahi tahsilat ve ödemeler aracı finans kuruluşları ile yapılacaktır.
Bu şartlara uymayan Birinci sınıf işletmelere 1.370 TL, ikinci sınıf işletmelere 690 TL, Basit usuldeki işletmelere 340 TL den az olmamak üzere her bir işlem tutarı için %5 oranında her iki tarafa da, (mal veya hizmeti alan yada satan) ayrı ayrı ceza uygulanacaktır.
Belgelendirme kapsamına girmeyen işlemler ise şunlardır;
Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununda yer alan merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile bunlara ait döner sermaye işletmelerinin işlemlerine konu tahsilat ve ödemelerin, Sermaye Piyasası Kanununda tanımlanan sermaye piyasası aracı kurumlarında yapılan işlemlere konu tahsilat ve ödemelerin, yetkili döviz müesseselerinin yapacakları döviz alım satım işlemlerine ilişkin tahsilat ve ödemelerin, Tapu sicil müdürlüklerinde gerçekleştirilen işlemler karşılığında yapılan tahsilat ve ödemelerin, Noterlerde gerçekleştirilen işlemler karşılığında yapılan tahsilat ve ödemelerin, kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler ile bunların teşkil ettikleri birlikler, kanunla kurulan diğer kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına ait veya tabi olan veyahut bunlar tarafından kurulan ve işletilen müesseseler ile döner sermayeli kuruluşlar veya bunlara ait veya tabi diğer müesseseler tarafından yapılan ihale işlemlerine ilişkin yatırılması gereken teminat tutarlarına ilişkin tahsilat ve ödemeler için tahsilat ve ödemeleri ile 2016 yılının şubat ayında yeni eklenen 6362 sayılı Kanun uyarınca kurulan Borsa İstanbul A.Ş. bünyesinde yer alan Kıymetli Madenler Piyasasında işlem yapma yetkisi verilenlerin, faaliyet konuları kapsamında yapacakları işlemlere ilişkin tahsilat ve ödemelerin belgelendirme (tevsik) zorunluluğu yoktur.