OKUL AİLE BİRLİKLERİNE YAPILAN BAĞIŞLAR

Okul aile birlikleri, eğitim kurumlarının amaçlarının gerçekleştirilmesine katkıda bulunan bir işlevi vardır. Bunlar, eğitim ve öğretim hizmetlerinin daha etkin ve verimli çalışmasına, maddi imkanlardan yoksun öğrencilerin giysi ve okul ihtiyaçları gibi zorunlu ihtiyaçlarının karşılanmasına yardımcı olurlar. Bu işlevlerini yerine getirmek için ise, öğrenci velileri ağırlıklı olmak üzere dışarıdan da ayni veya nakdi yardım kabul ederler. Bahsedilen bu bağış ve yardımların yasal veya zorlayıcı bir zorunluluğu yoktur, tamamen ihtiyaridir.
Bu açıklamalardan sonra, okul aile birliklerine işletmeler tarafından yapılan bağış ve yardımların vergisel boyutuna bir bakalım; Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarımız eğitim kurumlarına yapılan bağış ve yardımları vergi matrahından indirilebileceğine ilişkin emredici hükümleri vardır, hatta bu durum teşvik edilmektedir.
Diğer yandan işletmelerin eğitim kurumlarına yaptıkları bağış ve yardımlardan vergisel anlamda bir avantaj sağlayabilmeleri için kanun koyucu belirli şartlar öne sürmüştür. Buna göre, bağış ve yardım yapılacak eğitim kurumunun; genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyeler, köyler ile, kamu yararına çalışan dernekler ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınmış vakıflara bağlı olması gerekmektedir.
İşte sorun burada başlamaktadır.
Okul aile birlikleri 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu'nu çerçevesinde eğitim kurumlarının temel amaçlarına katkıda bulunmak için kurulan birliklerdir. Bu sebeple okul aile birliklerinin tüzel kişilikleri yoktur. Dolayısı ile, okul aile birlikleri yukarıda sayılan kurum ve kuruluşların kapsamına girmemektedir. Vergi matrahından indirim yapılması öngörülen kurum ve kuruluşların kapsamına girmemeleri nedeni ile de vergi kanunlarımız okul aile birliklerine yapılan bağış ve yardımları indirim kapsamının dışında tutmuştur.
Başka bir ifade ile, Hangi kurum ve kuruluşa ait bir okul bünyesinde kurulan "okul aile birliği" olursa olsun ve yardımın türü ister nakdi ister ayni olsun, işletmelerin yaptıkları bağış ve yardımlar vergi matrahından indirim yapılamayacaktır.
Konuya bu açıdan bakıldığında, okul aile birliklerinin işleyiş ve amaç olarak bakıldığında bir haksızlık olduğu görülmektedir. Çünkü, nihayetinde okul aile birlikleri devletin yapması gereken bir sosyal görevi yerine getirmektedir. Bir kamu yararı ortaya koymaktadır.
Halbuki eğitim kurumlarına doğrudan yapılan bağış ve yardımlarda belirli şekil ve şartları yerine getirilmesi halinde vergisel bir avantaj sağlanır iken, okul aile birliklerine yapılan bağış ve yardımların vergi avantajı dışına itilmesi çok adil bir yaklaşım değildir.
Bu nedenle, okul aile birliklerine yapılan bağış ve yardımlarında vergi kanunlarımız açısından vergi matrahından indirilebilir bir yasal düzenlemenin yapılması ülkemizdeki eğitim ve öğretime daha yoğun bir katkı sağlayacağı açıktır.