Umut Radyo’da her hafta, Avukat – Arabulucu Fatma Gülşah Çataroğlu ve radyo sahibi Uğur Çınar’ın hazırlayıp sunduğu “Herkes İçin Hukuk” konulu program, yoğun ilgi ile takip ediliyor.
Her hafta bir konu hakkında dinleyicilere bilgilerin aktarıldığı programda bu kez Miras hukuku içinde önemli bir yer tutan ‘Muris Muvazaası’ ele alındı.
Uğur Çınar’ın sorularını yanıtlayan Av. Arb. Gülşah Çataroğlu, konunun günümüzde sıkça karşılaşılan sorunların başında geldiğini belirterek, Muris Muvazaası’nın ‘Miras bırakanın (Muris) mirasçısını miras hakkından yoksun bırakmak amacıyla yaptığı bağış gibi karşılıksız kazandırmaları satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi gibi göstermesi olarak tanımlandığını söyledi.
ÖLMEDEN ÖNCE MALVARLIĞI MİRASÇILARDAN BİRİNE SATILMIŞ GİBİ GÖSTERİLİYOR
Avukat Çataroğlu, konunun daha iyi anlaşılması için örnekler vererek şöyle konuştu. ‘ Kural olarak, bir kişinin öldüğünde mirası, kanunda sayılan yasal mirasçıları arasında, yine kanunen belirlenmiş oranda paylaştırılmaktadır. Fakat, uygulamada sıkça rastlandığı üzere, kişi ölmeden önce malvarlığını mirasçılardan birine satmış gibi göstermek suretiyle, diğer mirasçıları bu haktan mahrum bırakmayı amaçlamaktadır.
Muris muvazaasından söz edebilmek için muvazaa sözleşmesi, görünüşteki sözleşme, gizli sözleşme ve mirasçıları aldatma unsurlarının bir arada olması gerekir. Örneğin kişi kendi adına olan bir taşınmazını mirasçılarından birine veya mirasçı olmayan herhangi bir üçüncü kişiye esasında bir ücret almadığı halde, yani bağışladığı halde tapuda satıp devretmiştir. Burada murisin (Miras bırakanın), mirasçılarını aldatmak suretiyle miras haklarından mahrum bırakmak için yaptığı, gerçek iradesiyle örtüşmeyen ve gerçekte de hüküm ve sonuç doğurmayan sözleşme muvazaa sözleşmesidir’.
DAVA, MİRAS BIRAKANIN ÖLÜMÜ SONRASI HER ZAMAN AÇILABİLMEKTE VE ZAMAN AŞIMI SÜRESİ YOK
Söz konusu davanın ne zaman açılabileceği sorusuna Avukat Arabulucu Çataroğlu, ‘ Uygulamada sıkça karşılaşıldığı üzere gerçekte, anlaşmanın diğer tarafı, miras bırakana, devraldığı taşınmazın bedelini ödemez ya da tapuda belirtilenin çok altında bir bedel öder. Ancak, üçüncü şahıslar kandırılarak sözde bir bedel alışverişi varmış gibi gösterilir.
Böylelikle, mirasçıların ileriki dönemde tenkis davası gibi yollara başvurmasının önüne geçilmesi amaçlanır.
Muris Muvazaası nedeniyle tapu iptal ve tescil davası murisin (miras bırakanın ) ölümünden sonra her zaman açılabilir. Bu dava için herhangi bir hak düşürücü süre veya zaman aşımı süresi yoktur. Saklı pay sahibi olsun veya olmasın miras hakkı çiğnenen her mirasçı, yasal mirasçılar, atanmış mirasçılar veya evlatlıklar da açabilir. Davayı hakkı ihlal edilen tüm mirasçılar birlikte açabileceği gibi mirasçılardan yalnızca biri de tek başına açabilir. Ancak mirası reddeden, miras hakkından feragat eden ve mirastan çıkarılan kişiler açamaz. Dava, tapuda malik olarak kayıtlı görünen kişi veya kişilere karşı açılır.
MAL KAÇIRMAYA DAYALI AÇILAN TAPU İPTAL VE TESCİL DAVALARINDA MİRAS BIRAKANIN GERÇEK İRADESİ ARAŞTIRILIR
Çataroğlu, mağduriyete uğrayan kişilerce açılan davalarla ilgili olarak şunları söyledi:
Mirastan mal kaçırmaya dayalı açılan tapu iptali ve tescili davalarında, miras bırakanın gerçek iradesinin araştırılması yoluna gidilecektir. Murisin genel iradesinin araştırılması konusunda Yargıtay tarafından birtakım ölçütler belirlenmiştir. Buna göre, murisin ve miras bıraktığı kişinin mali durumu, aile içi sosyal ve beşerî ilişkiler, yörenin gelenekleri, toplumsal eğilimleri, olayların olağan akışı, miras bırakanın sözleşmeyi yapmakta haklı bir nedeninin bulunup bulunmadığı, satış bedeli ile sözleşme tarihindeki gerçek değer arasındaki fark gibi konularda araştırma yoluna gidilerek her olaya göre ayrı ayrı değerlendirme yapılması ve miras bırakanın asıl iradesinin tespit edilmesi gerekmektedir.
Üçüncü kişiler bu hususları tanık dahil her türlü delille ispat edebilir. Yapılan yargılama sonunda mahkemenin yapılan satış işleminin muvazaalı olduğu yönünde kanaat oluşturması halinde, tapuda yapılan temlik işleminin iptaline karar verilecek ve sanki o satış işlemi hiç olmamış yasal mirasçılar, miras konusu taşınmazın tapu siciline malik sıfatı ile kayıt edileceklerdir. Muris Muvazaası nedeniyle tapu iptal ve tescil davaları taşınmaz hangi şehirde ise orada açılabilir. (Haber Merkezi)