"Adalet, mülkün temelidir."
İçi dolu bir öz tümce bu.
Mahkemelerde, her duruşma salonunun şafağında yazılı bir öz söz. Yargıçların arkasında duran güç.
Arka çok önemli.
Adamı dövmüşler,
"Vay arkam!" demiş.
Yani demek istemiş ki,
"Beni yalnız, garip, kimsesiz gördünüz, yapacağınızı yapıyorsunuz. Arkamda oğlum, kızım, kardeşlerim olsaydı, bana destek verenler olsaydı, bu kötülükleri yapamazdınız."
Köylü, borcunu ödeyemeyince, traktörü satılıyor, Cenneti, cehenneme çeviren, altın madenciliği yapan bir şirketin milyonlarca vergi borcu siliniyor. Arkası olan, mülkün sahibi oluyor.
Mülk ne demek?
"İktidar, saltanat, düzen, devlet, ülke" demek.
Bunların biri, belki de bunların hepsi demek.
Adalet ne demek?
"Hak ve hukuka uygunluk, adil olma durumu." demek.
İktidarda olan, saltanat süren, düzenini kuran her zaman hakka, hukuka uygun hareket edebilir mi? Adil olabilir mi?
Hayır.
Bu nedenle de yöneticilerin iktidardan düştüğüne, saltanatların yıkıldığına, düzenin değiştiğine tanık olur Tarih.
Şairler, ozanlar haykırır durur gerçeği:
"Yürü bre Hızır Paşa/Senin de çarkın kırılır/Güvendiğin padişahın/O da bir gün devrilir."*
"Adaletsiz padişahın/Canavar girsin köşküne." **
"Saraylar, saltanatlar çöker/Kan susar bir gün/Zulüm biter/Menekşeler de açar üstümüzde/Leylaklar da güler/Bugünden geriye/Bir yarına gidenler kalır/Bir de yarınlar için direnenler."
***
Ya devlet?
Devletlerin de bir yaşı, ömrü var. Anadolu'da kurulan devletleri anımsayalım. Osmanlı İmparatorluğu 620 yıl yaşamış. Hitit devleti 250 yıl. En uzun ömürlüleri bunlar.
Türkler, devlet kuruculuğuyla tanınır. Cumhurbaşkanlığı forsundaki 16 yıldızın her biri bir Türk devletini simgeler. Atatürk, forsu yaptırdığında yıldız sayısı 20'dir. Türk Tarih Kurumu Başkanlığı, milletvekilliği yapmış olan Yusuf Halaçoğlu'nun çalışmalarından anlıyoruz ki, sonraki yıllarda Safavi Türk Devleti, Akkoyunlular Devleti, Karakoyunlular Devleti, Memlükler Türk Devleti forstan çıkartılmış(!)
"Armudun sapı, üzümün çöpü." demez isek, bu sayı belki otuzu da geçebilir.
Bugün sonsuza dek (ilelebet) yaşatacağımız Türkiye Cumhuriyeti Devleti var. Bizler de bu devletin onurlu yurttaşlarıyız.
Sonsuza dek kalıcı olmasını dilediğimiz devletin yaşam alanı ise mülktür.
Bizim ülkemiz, mülkümüz Türkiye'dir. Temeli ise adalettir.
On iki bin yıl önce Hattiler, siyez buğdayı saçıyormuş Konya ovasına.
On iki bin yıl sonra Ankara'yı başkent yapanlar, Ankara kalesinin eteğinde uzanan, yer yer bataklık bölgelerden oluşan bozkırı, çiftlik yaptılar, ağaçlandırdılar. Adını da "Atatürk Orman Çiftliği" koydular.
Güzelleşen bağın üzümü olur. Güzelleşen dağın yeli, yağmuru olur. Yel eser, kokusu gelir çiğdem çiçeğin. Kurdun kuşun sesi gelir.
Ülke, atalarımızın bizlere emanetidir. Emanete ihanet edersek, bağ bahçe kurur, dağ yürür.
Erzincan ili, İliç ilçesinde mülk kayıyor. Göz göre göre kayıyor. Kayan toprağın altında iki şey arıyoruz.
Bir, ölülerimizi arıyoruz,
İki, mülkün temeli olan adaleti arıyoruz.
İkisi de yok, bulamıyoruz!
---------------------
*Pir Sultan Abdal
**Aşık Mahsuni Şerif
***Şair Adnan Yücel