Yüce dinimiz Müslümanlık, Allah cc ve kul haklarına son derece önem vermiş; başkalarının haklarına el uzatmanın elimizi ateşe sokmak demektir, diyerek bizlerin kul haklarından uzak durmamızı önemle emretmiştir.
*
Yüce Allah cc. hazretleri, canlıları toplu halde yaşamaları iç güdüsü ile yaratmış. Her canlının hemcinsleri ile beraberce yaşamalarını mecbur kılmıştır. İnsanları ise canlıların en mükemmeli, en şereflisi olarak kainatın efendisi Allah’ın yer yüzünde halifesi olma şerefini vermiştir. Bu nedenle insanoğlunu da toplumsal bir varlık olarak yaratmıştır. İnsanları kişi, kişiler, aileler, toplum ve toplumlar olarak dizayn etmiştir. Bu da ilahi bir kanundur. Yüce Allah cc. bu hususu Hücurat Suresi’nde şu şekilde 48/13. ayette ifade etmektedir. “Ey insanlar. Hakikat biz bizleri bir erkekle bir kadından, Adem’le Havva’dan yarattık ve çoğalttık. Birbiriniz ile tanışasınız, bilişesiniz, yardımlaşıp huzur bulasınız diye kabilelere, milletlere ayırdık. Şüphesiz ki Allah katında sizin en değerliniz, Allah’tan en çok korkanınız, Allah yolunda en doğru yolda yürüyeniniz ve Allah’a cc kavuşanınızdır. Yani takva olanlarınızdır.”
Hak ve adalet, kul hakkı, Allah hakkı ve diğer haklar, insanların sosyal ilişkilerinden doğmakta, bu ise kişilerin ve toplumun huzuru için en önemli bir husustur. Kul hakkı olayı hayatın bütün sosyal, ekonomik, siyasal gibi bütün konulardaki ilişkilerinden doğmaktadır.
Toplumsal ilişkilerdeki adaleti sağlamak için haksızlıkları önlemek ve huzurlu bir toplumu oluşturmak için hak adaleti korumak için konan kuralların çiğnenmesinden, haksızlıklar ve kul hakkı, Allah hakkı, devlet, kamusal haksızlıklar doğmaktadır. Bunun tabii bir sonucu olarak da dünyada dünyevi cezalar, ahirette ise korkunç bir azap haksızları beklemektedir. Bu haksızlıkları önlemek bu dünyada, nefis, şeytan ve şeytanlaşmış insanların hileleri neden ile bu dünyada tam olarak tespit edilmemekte ve suçlar cezasız kalmaktadır. Ama ahirette suçu gizlemek gibi bir olay asla mümkün olmamakta, herkes bir gram bile olsa haksızlardan hakkını alacaktır. Aslında ahiretin varlığının ana belgelerinden birisi de işte budur. Adil bir yargılama ile iğneden ipliğe sorgulanacak, herkes ettiğini mutlaka görecektir. Bütün bunlar bize yüce Allah’ın ayetleri ile bildirilen ilahi gerçeklerdir.
Bu ayetlerden sadece birisi Yasin Suresinin 12. ve 25. ayetlerinde İnsanoğlunun ömrü nefes nefes kamera ile filme alındığı, işlenen günahların haksızlıkların hepsi milyarlarca mahşer halkının gözleri önündeki Mahkemeyi Kübrada film şeridi gibi ortaya dökülecektir. Haksızlığı yapan azalarımız eliyle, haram yiyen dillerimiz dile gelecek ve sahibi hakkında aleyhte şahitlik yapacaklardır. Çünkü yüce Allah cc. hazretleri, Semig, güçlü, işitici ve basir, güçlü bir görücü, Habiyr her şeyden haberdar olarak, boynuzsuz koyunun boynuzlu koçtan hakkını mutlak alacaktır ve gerçek adalet tecelli edecektir.
*
Yüce Allah, müminleri, kullarını haksızlıktan korumak için Bakara suresinin 88. ayetinde “(Ey Kullarım) Mallarınızı aranızda haksızlıklarla yemeyiniz. Kendiniz kul hakkı yemenin ağır vebalini bilirken birbirinizin hakkını üzerinize geçirmeyiniz. Hakimlere, idarecilere, rüşvet vermeyiniz. Haksız çıkar, kazanç sağlamayınız. Bunlar çok ağır suçtur” buyururken Hz. Muhammed SAV. efendimiz de, Ebu Hureyre’nin bildirdiği bir sahih sözlerinde ise, (Ey ümmeti ashabım) Kıyamet gününde dünyada gasp edilen haklar, kul hakları iğneden ipliğe hak sahiplerine aynen iade edilecektir. Hatta öyle bir adalet sağlanacak ki, boynuzsuz koyun boynuzlu koçtan hakkını alacaklardır. Burada hayvanlar insanlarda olan haklarını alacak ve toprak olacaklardır. Hayvanların kendi aralarında bir hak olayı olmayacaktır. Bu olay insanların dikkatlerini çekmek için anlatılmıştır. İnsanlara ibrettir. Ahiret mahkemesi bir milim bile şaşmayacaktır. Aklınızı başınıza alınız. Allah’ın huzuruna kul hakkı ile gelmeyiniz” buyurmuşlardır.
*
Genel olarak haklar, daha doğrusu haksızlıkları kısaca şöyle genelleyebiliriz:
1-Allah cc. hazretlerinin hakkı
a)İbadetlerden sorulacak
b)Nimetlere şükürsüzlük
c)Haramdan kaçınmak
2-Kul hakları:
a)İnsanların birbirleri ile olan münasebetlerinden doğan haksızlıklar
b)Kamu-devlet-millet haksızlıkları
c)İnsanın doğaya karşı işledikleri haksızlıklar. Çevre ve hayvan haksızlıkları.
Gelecek hafta da kamu-devletle ilgili kul hakkından yani haksızlıklardan bahsedeceğiz.