Biri çıkıp farklı bir şeyler söylemiş olsa, çevresinde yaşayanlardan farklı bir davranış içine girse, alacağı ilk tepki bellidir; icat çıkarmak istemiştir. Yapmak istedikleri hoş karşılanmamıştır. İnatlaşırsa kimseden destek alamayacaktır. Başarılı olursa çok akıllı adam olacaktır. Kimlerin kendisine nasıl destek verdiğini öğrenecektir.
İskilip’te Afsad üyeleriyle birlikte yok olan meslekleri konu alan bir fotograf çalışmasına katılmıştım. Mesleğin son temsilcileri yıllardır çalışmışlardı. Son güne kadar çalışacaklardı. Diplomaları olmadığı için sıradan insan olarak görülüyordu. Oysa onlar, deneme yanılma yöntemiyle mesleklerine katkı sağlamışlardı.
Plastik ürünlerin bulunmadığı, metal ürünlerin yok denecek kadar az olduğu yıllar çok uzak değil. Tahta kaşıklar, halı, kumaş dokuma tezgahları, çiftçilerin kullandığı kara saban dahil birçok tarım aletleri ahşaptan yapılıyordu. Onların arasından çıkan ustalar teknoloji ürünü fırın boya sistemini ahşaba uygulamışlar. Çeltik fabrikasına bir kez giren ustamız, orada kullanılan makinelerden esinlenerek çocuklar için oyuncak araba üretmiş. Çocuklar oyuncak arabayı kullanırken çekiçler sırasıyla inip kalkıyordu.
Daha kapsamlı bir araştırma yapılmış olsa icat çıkarmış kaç tane usta çıkar bilemem. Ustasından öğrendiği mesleğine kendi zekasıyla katkı sağlayan, yeni teknoloji ürünleri üreten insanlara toplum değerini vermiyor. Üniversite mezunuyla diplomasız olan bazı insanların farkı burada!
Çokbilmişler, başka ülkelerden gelecek teknoloji ürünü araç-gereçlere, ilaçlara, cep telefonlarına el açmış. Ne kadar pahalı, son model ürünler kullanıyorsun; toplum içinde o kadar çok değerin var.
Günümüzde gözden düşen mesleklerden birini ustam anlatmaya başlıyor. Birer ikişer bakır eşyalar evlerimizden yok olmaya başladı. Değerini bilenler son günlerine kadar kullanıyor. Mirasçıların ilk işi hurda gördükleri bakırları satışa çıkarmak oluyor. Son ustalarla konuşmaları mutlaka kayıt altına alınmalı.
Bakırcılar arastasında bakır kazanlar konusu açılınca Murat usta akla geliyor. Ustamız ellidört yıl önce çırak olarak adımını atmış. İsmail Özbakır ustamız banyo kazanlarını üretiyor. O yıllarda bakır kazanların bağlantı yerleri lehimleniyor. Müşterilerden gelen şikayetler üzerine sarı kaynak kullanılmaya başlanıyor. İsmail ustamız kendi mesleğinde birden çok yeniliklere imza atıyor. Başka ustaların yapamadıkları işleri yapıyor. Bakır eşyalar ustamızın elinde daha kullanışlı hale geliyor
Ustasından öğrenmiş olduklarını günü geldiğinde uygulamaya başlıyor. Kısa sürede bakır banyo kazanları sobalı evlerin gözdesi oluyor. Uzun süreli musluktan suyun akmadığı günlerde banyo kazanları su deposu işlevini görüyor. Ustamız, turbo sistemi geliştiriyor. Yakıt tüketimi azalıyor. Evlerin banyolarındaki sıcaklık, hamamları aratmıyor. LPG’li şofbenler yenilik olarak evlerimize girmişti. Şofben zehirlenmesi haberlerinin artması nedeniyle insanlarımız bakır banyo kazanlarının değerini anlıyor.
Kaloriferli evlerin sayısının artması, güneş enerjisi sisteminin yaygınlaşması, banyonun yerini duşun alması, bakır banyo kazanlarına olan ilgiyi azaltıyor. Murat ustamız banyo kazanı yapmaktan vazgeçiyor. Ustasından öğrendiği yenilik yapma anlayışı yeni icatlar çıkarmasını sağlıyor. Yaptığı yenilikleri derleyip yakında ele alacağım.
Gözden düşen banyo kazanları gönülden düşmüyor. Onlar, yeni ürünler yerine bakır kazanları kullanmaya devam ediyor. Kenan ustamızla birlikte Gazi ustamız bozulan kazanları tamir ediyor. Yeni banyo kazanı almak isteyenler boş gitmiyor.
İcat çıkarma anlayışını unutmadık. İnadımız inat anlayışı, yenilik peşinde koşanlara ecel terleri döktürüyor. Yeni şeyler konuşmak, yenilik yapmak hoş karşılanmıyor. Yapılan yenilik, başarısızlıkla sonuçlanırsa alay konusu olabilirsiniz. Bu korku yüzünden herkes yenilikten uzak duruyor.
Sabırla birinin korona salgınına karşı çare bulmasını (icat çıkarmasını) bekliyoruz. Yakınlarımızdaki icat çıkaranlar tövbe etmişler gibi. Uzaklardan gelecek yeni icatları sabırla bekliyoruz.