Yıllar önce Anadolu Aydınlatma Vakfının Kadıköy Kozyatağı Kültür Merkezinde yaptığı Felsefe konferansına gittim. Metin Bobaroğlu’nun Antik Yunan Felsefesi ve Tasavvuf Felsefesi konulu söyleşisini zevkle dinledik.
Her hafta Salı geceleri yapılan felsefe söyleşilerini yaklaşık 300 kişi (çoğunluğu bayan) nefesini tutarak izliyor. Felsefe söyleşileri ruhumu yücelterek hayatıma renk katıyor. Arada ressam ve şair Engin Turgut’un resim sergisini gezdikten sonra Engin bey güzel bir şiir okudu.
Ben de aşka gelip Metin beyden izin alarak “Şiire Övgü” adlı şu dörtlüğümü okudum.
Şiir Tanrı dilidir, ibadettir insana,
Şiir sevgi selidir, saadettir insana,
İlâhi bestedir şiir insan makamında,
Aşıktır, sevgilidir, zarafettir insana.. ( Mehmet Özata)
Kitap, kültür, sanat, şiir, müzik, spor ve felsefe insanın küçük harcamalarla büyük ve yüce zevkler almasını sağlar. Bu zevk inceliğine varmış bir insanın zengin olmaya ihtiyacı yoktur. Bir gecede milyarlar harcayarak eğlendiklerini zanneden kişilerin duymadığı hazzı, bir klasik müzik dinlerken, bir resim seyrederken, güzel bir şiir okurken duyabilir insan.
1-İstanbul’da Tanzimat (1839) mahallelerde davul çalınarak şöyle ilan olunmuş: “Ey ahali, duyduk duymadık demeyin, bundan sonra gavura gavur demek yasak oldu!”
2-Malta sürgünleri sohbet ederken, Enver Paşa’nın babası “Allah’a şükür hayatımda hiç harama uçkur çözmedim” deyince Osmanlı İmparatorluğun batışından ıstırap içinde kıvranan Süleyman Nazif dayanamamış, “Keşke helale de uçkur çözmeseydiniz de şu Enver belası doğmasa, bizler de buralarda olmasaydık” demiş.
3-Napolyon’un ünlü veziri Talleyrand dine inanmazdı. Bir gün arkadaşıyla Kilise önünden geçerken Haç’ı selamladı. Arkadaşı hayretle sordu:” Yahu ben Tanrı ile aranızı açık bilirdim, halbuki selam verdiniz.” “Selamlaşırız ama konuşmayız.”
4-Mark Twain bir bayana, “ne kadar güzelsiniz” demiş. Bayan ”maalesef ben size aynı şeyleri söyleyemeyeceğim” karşılığını vermiş. Mark Twain gülmüş, “O halde bayan siz de benim yaptığımı yapın, yalan söyleyin” demiş.
5-Genç Puşkin bir baloda çok güzel bir bayanı dansa davet eder. Bayan “Üzgünüm bir çocukla dans edemem” der. Puşkin karşılık verir:“Yürekten özür dilerim madam, hamile olduğunuzu bilmiyordum”.
6-Londra Üniversitesi Tıp Fakültesi Profesörlerinden biri Kral’ın özel hekimliğine atandığını sınıfta kara tahtaya yazarak öğrencilerine müjdeler. Dersten sonra bir öğrenci haberin altına İngiliz Milli marşının ilk satırını yazar: “Tanrı Kralı Korusun”
7-Yahudi MUSA insanlara “Sizin aklınız var, neden köleliği kabul ediyorsunuz, aklınızı kullanın demiş. Yahudi İSA, “Aklınız var ama kalbiniz de var, duygularınıza önem verin” demiş. Yahudi MARKS “Aklınız var, yüreğinizin sesini de dinliyorsunuz, ama karnınız açsa neye yarar” demiş. Yahudi FREUD “Aklınız var, yüreğinizin sesini de dinliyorsunuz, karnınız da tok, ama seks hayatınız sakatsa neye yarar” demiş.
Yahudi EINSTAIN ise “Bu yukarıda söylenenlerin hepsi görecelidir” değerlendirmesini yapmış.
8-Dilenci, zengin Yahudiye , “Bana acıyın beyim” diye yalvardı. Salomon cevap verdi. “İstediğiniz yalnız oysa, memnuniyetle dostum”
9-AISOPOS (Ezop) bir gün sokakta yürürken şehrin Valisi ile karşılaşır. Vali nereye gittiğini sorar. Filozof “bilmiyorum” diye cevap verir. Vali kızar ve yanındakilere emir verir. “Bu adam nereye gittiğini bilmiyor, demek ki serserilik ediyor. Yakalayıp hapse atın. AISOPOS “Gördünüz mü efendim, hapse gideceğimi nereden bilebilirdim?”
Tasavvufta, “Kâinat Allah’ın anatomisidir.” derler. Sultan Divani’nin Vahdet-i Vucutla ilgili Allah’la söyleşisi bugüne kadar okuduğum binlerce rubainin en muhteşemidir.
Ben bilmez idim, gizli ayan hep sen imişsin,(Ayan=görünen)
Tenlerde vü canlarda nihan, hep sen imişsin,(Nihan= sevgili)
Senden bu cihan içre nişan ister idim ben,
Ahir şunu bildim ki, cihan hep sen imişsin.. (Sultan Divani)
3 Ocak 2024