FATURA İLE İLGİLİ YASAL DÜZENLEMELER

Vergi Usul Kanunu'nun 229. maddesinde fatura; satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika olarak tanımlanmıştır.
Türk Ticaret Kanunu'nun 21. maddesinde ise; ticari işletmesi bağlamında bir mal satmış, üretmiş, bir iş görmüş veya bir menfaat sağlamış olan tacirden, diğer tarafın, kendisine bir fatura verilmesini ve bedeli ödenmiş ise bunun da faturada gösterilmesini isteyebileceği belirtilmiştir.
Türk Ticaret Kanunu'nun anılan maddesinde, fatura alan kişinin aldığı tarihten itibaren sekiz gün içinde faturanın içeriği hakkında bir itirazda bulunmaması durumunda bu içeriği kabul etmiş sayılacağı hükme bağlanmıştır. Bu hüküm, ticari ihtilafların çözümünde önemli yasal düzenlemelerdendir.
Türk Ticaret Kanunu'nun 21/3. maddesine göre; telefonla, telgrafla, herhangi bir iletişim veya bilişim aracıyla veya diğer bir teknik araçla ya da sözlü olarak kurulan sözleşmelerle yapılan açıklamaların içeriğini doğrulayan bir yazıyı alan kişi, bunu aldığı tarihten itibaren sekiz gün içinde itirazda bulunmazsa, söz konusu teyit mektubunun yapılan sözleşmeye veya açıklamalara uygun olduğunu kabul etmiş sayılır.
Türk Ticaret Kanunu'nun 39/2. maddesinde ise ticari belgelerde bulunması gereken bilgilere yer verilmiştir. Anılan madde hükmüne göre; tacirin işletmesiyle ilgili olarak düzenlediği ticari mektuplarda ve ticari defterlere yapılan kayıtların dayandığı belgelerde (fatura ve fatura yerine geçen belgelerde);
- Tacirin sicil numarası (varsa MERSİS numarası yoksa ticaret sicili numarası),
- Ticaret unvanı,
- İşletmenin merkezi
- Tacir internet sitesi oluşturma yükümlülüğüne tabi ise tescil edilen internet sitesinin adresi gösterilmek zorundadır.
TTK'nın 51. maddesine göre ticari belgelerde yukarıda belirtilen bilgilere yer verilmemesi veya bilgilerde eksiklik bulunması durumunda işletmelere 2.240.-TL idari para cezası kesilecektir.
Faturanın şekil ve nizamına ilişkin düzenlemelere Vergi Usul Kanunu'nda da yer verilmiştir.
Vergi Usul Kanunu'nun 230. maddesine göre faturada en az aşağıdaki bilgilerin bulunması gerekmektedir:
1. Faturanın düzenlenme tarihi, seri ve sıra numarası,
2. Faturayı düzenleyenin adı, varsa ticaret unvanı, iş adresi, bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarası,
3. Müşterinin adı, ticaret unvanı, adresi, varsa vergi dairesi ve hesap numarası,
4. Malın veya işin nevi, miktarı, fiyatı ve tutarı,
5. Satılan malların teslim tarihi ve irsaliye numarası.
Vergi Usul Kanunu'na göre faturanın düzenlenmesinde aşağıdaki kaidelere uyulması gerekmektedir:
1. Faturalar sıra numarası dahilinde teselsül ettirilir. Aynı müessesenin muhtelif şube ve kısımlarında her biri aynı numara ile başlamak üzere ayrı ayrı fatura kullanıldığı takdirde bu faturaları şube ve kısımlarına göre şube veya kısmın isimlerinin yazılması veya özel işaretle seri tefriki yapılması mecburidir.
2. Faturalar mürekkeple, makine ile veya kopya kurşun kalemi ile doldurulur.
3. Faturalar en az bir asıl ve bir örnek olarak düzenlenir. Birden fazla örnek düzenlendiği takdirde her birine kaçıncı örnek olduğu işaret edilir.
4. Faturaların baş tarafında iş sahibinin veya namına imzaya mezun olanların imzası bulunur.
5. Fatura, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenlenir. Bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır.
Fatura düzenleme süresinde 7 günün hesabının nasıl yapılacağı konusu uygulamada tereddütlere neden olmaktadır.
Maliye Bakanlığı konuya ilişkin olarak, mal teslimi ve/veya hizmet ifalarına ilişkin belge düzeninde, sürenin gün olarak belirlenmesi sebebiyle 7 günlük sürenin hesabının, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı ilk gün hesaba katılmadan takip eden günden başlaması gerektiği yönünde Özelge vermiştir.
Öte yandan; faturanın elektronik belge olarak düzenlenmesi, elektronik ortamda iletilmesi, muhafaza ve ibraz edilmesine ilişkin usul ve esasların açıklandığı 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği'nde e-faturanın yeni bir belge türü olmadığı, kağıt fatura ile aynı hukuki niteliklere sahip olduğu açıklanmış; mükelleflerin e-fatura düzenlerken, süreler başta olmak üzere Vergi Usul Kanunu ve ilgili diğer kanun ve düzenlemelerde yer alan usul ve esaslara uymak zorunda oldukları belirtilmiştir.
Anılan düzenlemeler çerçevesinde, elektronik ortamda düzenlenecek faturaların da malın teslimi ve/veya hizmetin ifasından itibaren yedi gün içerisinde düzenlenmesi gerekmektedir. Söz konusu yedi günlük süre azami süre olduğundan, bu süreye riayet edilmediğinin maliyece tespiti durumunda mükelleflere fatura tutarının %10'u oranında özel usulsüzlük cezası kesilmektedir.