*** 16 Nisan 2024 Salı günü, Çorum Belediyesi bünyesinde, 6 ay süreyle geçici olarak istihdam edilecek 142 işçi alımı için 1.611 kişinin başvurduğu haberini verdik. İşe alınacaklar Noter huzurunda kur’a ile belirlenmiş, bu şanslı kişilerin mülakatla işe başlatılacakları duyurulmuştu.
*** O gün, tanınmış bir sanayici ve iş insanı dostum telefonla aradı; “Vasıflı eleman bulmamız neredeyse imkânsız hale geldi ya, artık vasıfsız işçi de bulamıyoruz. Asgari ücret verebileceğimizi duyunca burun kıvırıyorlar. Çünkü bizde gerçekten ‘çalışma’ var. Kamuda ise, işsizliği azaltma adına sözde istihdam alanı açılıyor. Binlerce insan da, yan gelip yatarak alacağı paraya koşuyor.” dedi.
*** Böyle söyleyince, biraz “sert” ve sanki “acımasız” bir yargı gibi geliyor. Ama ne yazık ki, esnaf ve sanatkârlarla, sanayici ve iş insanlarıyla, genel ifadesiyle işverenlerle her sohbetimizde bu yakınmaları dinliyoruz.
*** Deniliyor ki: “Kamu yönetimi, para basıp maaş ödediği için bol keseden toplu iş sözleşmeleri yapıyor. Hem hesapsızlığı, savurganlığı ile, ekonominin gerçekleriyle bağdaşmayan kararları ile enflasyonu azdırıyor, hem de bunu biraz olsun telafi edebilmek için ücretleri artırıyor. Peki özel sektör bu yüksek ücretleri nereden versin?”
*** “Kamu kaynakları planlı şekilde kullanılsa, çalışma hayatında verimlilik esas olsa, enflasyon da azmaz, ücretlinin alım gücü de düşmez, astronomik ücret artışlarına gerek de kalmaz. Kamu, tüyü bitmedik yetimin hakkını hovardaca yiyor, yükü de bizim gibi mal ve hizmet üretenlerin üzerine yıkıyor.”
*** “Eğitim sistemimiz o kadar verimsiz hale geldi ki, ortalık, masa başı iş arayanlarla dolu. Bugün pek çok fakülte veya yüksekokuldan mezun olanlar, hemen ‘atanamayan’ veya ‘iş arayan’ unvanını alıyor. Toplumun en gözde mesleklerinde bile korkunç yığılma var. Öte tarafta, ara teknik eleman hemen hiçbir sektörde bulunamıyor. Geleneksel zanaat alanlarında, çırak-kalfa-usta zinciri koptu.”
*** “Ahlatcı Holding’in, bünyesinde Kuyumculuk Meslek Lisesi açarak her yıl 100 öğrenciyi istihdam garantili yetiştirmesi, en güzel örneklerden biri olacak. Mezunların bedelli askerlik ücretini ödeme güvencesi de, dahiyâne bir buluş. Çünkü, çoğu genç, sırf askerlikten kurtulabilmek için üniversite okumaya yöneliyor.”
*** “İş bulamayan üniversite mezunu olmaktansa, işyerleri tarafından kapışılan ‘meslek’ sahibi bir ara eleman olmak, hem o gencin geleceği için, hem de ülke için tartışma götürmez bir büyük avantaj. Eğitim sistemini masaya yatırıp ‘sil baştan’ çağın gereklerine uygun olarak yeniden dizayn etmenin zamanı geldi de geçiyor bile. Bu böyle devam edemez!”