a) İnsanın bedeni varlığına karşı görevleri:
Ahlakın beden sağlığı ile genel bir görevi yoktur. Ahlak ahlaki görevlerini yapabilmesi için bedenin sağlam ve sağlıklı olması şarttır. Bunun başında da insanın bedensel varlığana kavuşması zorunludur. Hiçbir insan kendi bedenine eziyet ve zulüm yapma ve intihar denilen insanın canına kıyma hakkı yoktur. Bu konudaki hadisleri buraya aktarmak bir hayli zaman alır. Yalnız şu kadarını ifade edelim ki; R.SAV. tıbbı nebevi adı altında sıhhat ile ilgili emir tavsiye ve önerilerini okumak gerekir. Demek ki, İslam ahlakının başında kişinin bedenini, ruhunu, nefsini ve neslinin korunması gelmektedir. Tabiki sıhhati yerinde olmayan insan ne günah ve ne de sevap işleme şansı yoktur. Belki başa gelene sabretmek, tahammül etmek, tedbirini almak Allah’a teslim ve tevekkül etmek bir ibadettir ama genelde hasta insan hem kendine hem ailesine hem de topluma külfet, yüktür. Bu bakımdan kişi önce sağlığını koruyacak, sağlığına zararlı maddelerden uzak kalacak, böylece yararlı olmaya zemin hazırlayacaktır.
R.SAV. “Güçlü kuvvetli mümin zayıf müminden hayırlıdır. (Çünkü herkes yararlıdır)” buyurmuştur. (Müslim Kader baksi 34)
b) İnsanın ruhsal ve manevi varlığı ile ilgili görevler:
İnsanın diğer varlıklara olan üstünlüğü bedensel olmaktan çok ruhsal, akıl, fikir, mantık, zeka, tefekkü (düşünme) estetik sanatsal, incelilk, sevgi ve saygı yönleri iledir ki, bunlarda insan genelde ruhi yapısı ile ilgilidir. Bundan dolayıdır i, dinimiz “aklı olmayanın dini, beyni, borç, sorumluluğu yoktur”, “Deliye teklifat yoktur” (Din, şeriat, İslam hukuku, mecelle maddesi) Demek ki beden ve ruh sağlığı yerinde olan her insan ruhen de mutludur. Çünkü insnın ruhuna neşe katan müzik, resim, heykeltraş gibi güzel sanatlar, sohbet ve muhabbetler insanın ruhunu besler. Ne demişler, “Müzik ruhun gıdasıdır.” Denize, coşkulu sulara, yemyeşil doğaya, ormanlara, yemyeşil çimenlere bakmak göze ve ruha sürur verir. Yani, İslam güzeldir. Allah cemaldir. İnnellaha cemilün yuhibül cemal” yani Allah güzeldir, paktır, güzeli ve temizi sever hadisi şerifi ruhun gıdasının ibadetler, zikirler, fikirler, vaaz ve nasihatler, müzik, sanat eserleri vs olduğunu bildirir. Resim, sanat eserleri, manzara resimleri bile insan ruhunu rahatladan materyallerdir. Yani ahlaka uygun her güzellik islamidir, insanidir.
İnsan ruhuu sadece sanatsal olaylar beslemez. Başarılar, insanın başkasına yaptığı iyilikler, önlediği kötülükler, insanlara ve insanlığa sağladığı faydalı işler, özellikle Allah razısa için yapılan ibadetler, zikir ve fikirler de insanın ruhunu besleyen gıdalardır.
İNSANIN AİLESİNE OLAN AHLAKİ GÖREVLERİ
Kendi nefsini, şahsını ve kişiliğini ahlaken olgunlaştıran her birey aynı mutluluğu ailesinin fertleri içinde de temin eder. Yani kendi kişiliğinde varettiği ahlaki güzellikleri aile fertlerinde de olması için gayret eder. Böylece her aile kendini ahlaken yüceltirse toplumu meydana getiren ailler mutlu olunca toplum ve toplumlar da mutlu olurlar. SÜRECEK