09 Kasım 1963 Cumartesi gecesi Ankara Radyosu'nda Nevin Uluçam, Devlet Konservatuarı öğretmenlerinden Prof. Necdet Remzi Atak'la (1911-1972) bir söyleşi yapmış. İşte o tarihi yayında Hoca’nın anlattıkları…
"1934 - 1935 yıllarıydı. Yeni Köşk'te Atatürk'ün çok içli bir akşamıydı. Bize Tosca Operasını Avrupa'da hangi koşullar altında dinlediğinden, o zamanki dünya durumundan, kuşkularından, zevklerinden uzun uzun bahsetti. Bir şeye içleniyordu. Çok içleniyordu ve çok içli bir akşamdı. Tosca Operası'ndan Çavadarossi'nin ünlü aryasını birçok kez benden istemiş olduğu için hazırlıklıydım. Hatta bir yanlış yapmayayım diye aryanın notalarını bile yazmıştım ve cebimde bulunduruyordum. O gece de biliyordum ki sıra tekrar Tosca'ya gelecek. Adeta bekliyordum. Nihayet bana döndü, 'Çal bakalım şu Tosca'yı' dedi. Ben notayı çıkarttım, 'Hayır hayır, öyle değil notayı bırak, notasız çal' dedi. Notayı bıraktım, gözlerimi kapadım, konsantre oldum, başladım çalmaya. Bir iki nota çalmıştım ki, ‘Hayır hayır, olmadı bana dön bana çal, benim gözlerime bak öyle çal…’ dedi. Kendisine döndüm. Masada oturuyordu. Ona dönerek çalmaya başladım. 'Gene olmadı, bana daha yaklaş…' dedi. Yaklaştım, çok yaklaştım. Belliydi ki çok uzak bir anısının içine gömülmek istiyor ve içinden çok eski zamanlara ait bir şeyler taşıyor, fışkırıyor, fışkırıyordu... En sonunda, 'Kemanın sapını omzuma dayayacaksın ve öyle çalacaksın…' dedi. Bir an için gözünüzün önüne getirin; tarihimizde yaşamış, yaşayacak en büyük Türk, bir sanatçıya 'Kemanının sapını omzuna daya ve o vaziyette en sevdiğim melodiyi çal…' diyor. Ben artık ibadet eder gibi, huşu içinde Çavadarossi'nin aryasını çalmaya başladım. Atatürk, gözleri kapalı, biraz madeni ahenkli, biraz kısık, çok tatlı, çok manalı sesiyle melodiyi söylerken gözlerinden sicim gibi yaşlar akıyordu. Aryayı belki on beş kez tekrarladım…"
Prof. Dr. Remzi Atak’ın anlattığı bu anıdan da anlaşıldığı gibi Atatürk’ün en sevdiği yapıtların başında Tosca operasının yer aldığını söyleyebiliriz.
Atatürk’ün kurduğu Küçük Orkestra’nın şefliğini yapmış olan müzisyen Enver Kapelman (*), Atatürk’ün bu yapıta düşkünlüğünü şöyle açıklamaktadır.
“Mustafa Kemal, Sofya’da askeri ataşe olarak bulunduğu sırada, devamlı operaya giderdi. O sırada Tosca’da oynayan sopranoya hayrandı. Aradan geçen yıllar bu sevgiyi Ona unutturamamıştı. Akşamları Ona defalarca Tosca’dan parçalar çalardım.”
Tosca’nın aryasıyla ilgili Veli Laik’in de başından geçen ilginç bir anı vardır.
Viyana’da kurduğumuz bir hafif müzik orkestrasıyla bir süre Avusturya’da çalıştıktan sonra, aldığımız bir teklif üzerine İstanbul’a gelmiştik. Beş kişiydik. Rosenbaum (keman), Masarik (viyolonsel ve saksafon), Marcel Bi (piyano), Poldi (bateri) ve ben. Orkestramız 1933-37 yılları arasında Atatürk’ün emrindeydi. Sürekli olarak Park Otel’de çalışırdık, ama Atatürk her gittiği yere bizi götürürdü.
1935 yılında, Sıraselviler’deki Ateş Kulübü’nde Atatürk’ün yakını olan bir paşanın kızı evleniyordu. Düğüne Atatürk de onur vermişti. Törenin açılış dansını gelinle kendisi yapmak istemiş ama kulübün orkestrasını beğenmemiş. Bizi çağırttı. Acele Ateş Kulübü’ne gittik. Atatürk’ün çok sevdiği S.O.E. (Ich suche dringend Liebe) fokstrotunu çalmaya başladık ve Atatürk, gelin hanımla açılış dansını yaptı.
(SÜRECEK)