355-Zat ve sıfat çok önemli iki kelime... Sıfat daima zat’a muhtaçtır. Zat olmayanın sıfatı yoktur. Allah cc. zat, kainat onun sıfatıdır. Allah hakkında ilim bilgi sıfat, alimi hakki ise zatı ilahidir. Bu cümleler bir bakıma felsefi, İslam’da kelam, itikat ilmi bir yönüyle de tasavvufu terimlerdir. Uzun açıklamalara muhtaçtır.
356-Eğitimli, inançlı az kemniyet (sayı) dağınık ne için savaştığını bilmeyen binlerce kuvvetten daha güçlüdür.
Firavun, yüzbinlerce, Nemrut binlerce askerini biri Musa’ya, diğeri Hz. İbrahim’e saldı da, biri Hz. İsa’nın asasına, diğeri Nemrut ve asker sivrisineğe mağlup oldu.
357-İnsanın oof demesi cihanda külfetinden, sıkıntısından, insanın af aaf demesi tövbe ve özüründendir.
358-Kainatta felekte şafaksız sabah olmaz. Sabır gerekir.
359-Dalgıcın çıkardığı cevherin kendisine bir faydası olmaz.
360-Hz. Yakup A.S.e Yusuf’un hasretinden dolayı ağlaya ağlaya gözleri kör olunca, dostları yeter ağlama, gözlerin elden gitti deyince, Hz. Yakup; “Göz Hz. Yusuf’umu görmek için de, Yusuf olmadığına göre göze ihtiyacım kalmadı” demiş.
361-Adalet, tüm konularda hakkı korumaktır.
362-Akıl en üstün nimettir. Ama o da yaratıktır. Muhtaçtır, acizdir. Yeterli değildir. Ondan dolayıdır ki iblisi şeytanı iptal eden kandıran, onu yanıltan aklı olmuştur. Onun için Adem’deki nuru muhammediyi görememiş aklı ile hareket etmiş, “ben ateşten yaratıldım, Adem ise topraktın. Ben daha güçlüyüm, Adem bana secde etsin” hezeyanının mağlubu olmuş ve ilahi kapıdan ebediyyen kovulmuştur. Aklını akıllı lullananlar ihya olurken, aklına mağlup olanlar ise emha olmuşlar, şeytan gibi yanılmışlardır. Bu söz iman ve inançtan mahrum olan içindir.
363-Gençliğinde kötülüğü bırakmayanlar, ihtiyarlığında da bırakamaz. Ne yazık ki yaşlılıkta işe yaramaz hale gelir, bedeni, ruhu terkeder. Yani o günahı değil, günah onu terk etmiş olur.
364-İnsan beden ve ruh ikilisinin birleşimi, insan olur. Ana babalar çocuklarının bedenini besler, ruhunu ihmal ederke beden ve ruh ikisi de bir işe yaramaz. İllaki ruh ve beden eşit beslenmelidir.
365-Pire, sivrisinek kana doyunca patlar. Kötü insan da doyuma azar, kötü insana iyilik yaparsan zarar, iyi insana iyilik yaparsan yarar görürsün. Kötüyü besleme, karga gibi gözünü oyar. Besle kargayı oysun gözünü.
366-Allah yine Allah ile bilinir. Akıl Allah’ı ispat eder ama onu gösteremez. Çünkü o da beden gibi yaratıktır. Yaratık yaratanı akıll abilir, ama marifetle görür.
367-Ah alma af al, kalp kıranın kısası, Allah kılıcı ile yapılır.
368-Kör adama hey, önüne bak demek ezadır.
369-Yanık yürekten çıkan ah, Allah’ın azap kapısının anahtarıdır.
370-Allah’a dayan, Allah’a güven, ancak ondan yardım dile. Çünkü Allah’ın kapısında randevu yoktur. Onun kapısı hiç bir zaman kapanmaz. Randevu kapalı kapılar içindir.
371-Yetim bebeğin beşikte ağlaması onun eğlencesidir. Yetim hakkı en ağır kul hakkıdır.
372-Yağmur uykunun davetcisidir. Yağmur tanelerinin yere teması ninni duygusu verir, uykuyu celbeder.
373-Cenab-ı Hakk’ın insanları yaratmasının sebeplerinden birisi de, onların günahlarını af etmesi içindir.
Allah’ın rahmeti daima gazabından öndedir.
374-Güneşin nuru viraneye çok düşer.
(SÜRECEK)