Ankara’da faaliyetlerini sürdüren Vakıf 19’un öncülüğünde, Türk Japon Vakfı ile ortaklaşa Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın da katkısı ile her yıl Turizm Haftası’nın başladığı gün düzenlenen Dünya Hitit Günü etkinliklerinin açılışı Çorum’da yapıldı.
Hitit Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi’nin evsahipliğinde Çorum Valiliği, Çorum Belediyesi ve Vakıf 19 işbirliğinde düzenlenen açılışta konuşan Prof. Dr. Zekeriya Işık, 2020 yılından beri yapılan kazılarda elde edilen bilimsel bulguların 8 Mayıs 2025 günü saat 10.00’da Ethem Erkoç Konferans Salonu’nda yapılacak olan Kazı ve Yüzey Araştırmaları Paneli ile kamuoyuyla paylaşacaklarını da dile getirdi.
“ÇORUM KADİM MİRASIN SERGİLENDİĞİ TARİH VE KÜLTÜR MERKEZLERİNDEN”
Dünya Hitit Günü açılış töreninde Anadolu’nun kıtaları birleştiren, uluslararası göç ve ticaret yollarını buluşturan, mazisi binlerce yıl öncesine dayanmak suretiyle farklı medeniyetlere ev sahipliği yapan, gelenlerin ve gidenlerin bir birine karıştığı, büyük bir medeniyet merkezi olduğunu söyleyen Prof. Dr. Işık: “Anadolu cevherinin, bu bağlamda önemli nüvelerinden birisi olan Çorum, 10 bin yıllık kültür mirası ile Hitit Uygarlığı olmak üzere birçok medeniyete ev sahipliği yaparak hem ülkemizde hem de küresel ölçekte söz konusu kadim mirasın sergilendiği tarih ve kültür turizmi merkezleri arasında yerini almıştır.
Şüphesiz bunda eski Yakın Doğu’nun Mısır, Asur ve Babil gibi mutlak, kudretli güçlerinden birisi olan Hititlerin, Boğazköy/Hattuša ve Ortaköy/Šapinuva gibi önemli merkezlerinin Çorum’da bulunmasının ve Hititlerin Anadolu, Mezopotamya, Suriye üzerindeki güçlü sosyal ve kültürel nüfuzunun etkisi büyüktür.
Şu halde Hitit uygarlığı araştırmalarında önemli bir yere sahip olan Çorum, Hititlerin Boğazköy-Hattuşa, Ortaköy-Şapinuva, Alacahöyük, Eskiyapar gibi başlıca kentlerine ve bu uygarlıktan günümüze intikal eden sayısız arkeolojik kalıntıya, bilgi ve bulguya ev sahipliği yapmaktadır. Öyle ki, Boğazkale-Hattuşa, UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde de yer almaktadır” dedi.
“ÇORUM HER DÖNEMDE STRATEJİK BİR MERKEZ”
Çorum’un Hititlerden başka Roma, Doğu Roma dönemlerinde, Danişmentliler, Anadolu Selçukluları, Moğollar, Eratna Beyliği, Kadı Burhanettin ve Osmanlı hâkimiyet evrelerinde de önemli stratejik bir merkez olma özelliğini öyle ya da böyle koruduğunu anlatarak Hattuşa’dan Nikonya’ya, Çorumlu’ya ve Çorum’a kadar uzanan binlerce yıllık tarihi sürecin bu durumun açık bir göstergesi olduğunu bildiren Işık, yine ilimizde her dönemde tarih sahnesine çıkan önemli siyasi, sosyal ve kültürel aktörlerin zenginliğinin de aynı duruma işaret ettiğini söyledi.
“Son tahlilde Nikonya’dan Çorum’a doğru yaşandığı görülen köklü medeniyet dönüşümüne eşlik eden Ahi teşkilatı, Elvan Çelebi, Seyyid Murad-ı Veli, Piri Baba, Abdal Ata gibi irfan geleneğimizi temsil eden dönemin önemli tarihi şahsiyetlerinin Çorum’da yaşamış olması, sahabe makamlarının burada bulunması da söz konusu hal ve ahvalin bir göstergesidir” diyen Prof. Dr. Işık sözlerini şöyle sürdürdü: “Dolayısıyla Valiliğimiz, Belediyemiz ve Hitit Üniversitemiz, şehirdeki tüm paydaşlarıyla bu köklü ve zengin tarihe şahitlik eden her bir yerin, her bir evrenin, pek tabi olarak da Hititlerin araştırılması, aydınlatılması ve tanıtılması; tarihi mekânların, ören yerlerinin ve arkeolojik malzemelerin korunarak gelecek nesillere aktarılması hususunda öteden beri önemli görevler ifa etmektedir.
“HİTÜ, ÇOK ÖNEMLİ BİLİMSEL ÇALIŞMALARA İMZA ATIYOR”
Bu bağlamda adı Hitit olan, amblemi Hitit Güneş kursundan ilham ile oluşturulan Hitit Üniversitesi, Çorum’un antik çağlardan günümüze kadar her dönemini ve Hititler evresini aydınlatmak için bugüne kadar çok sayıda bilimsel çalışmaya imza atmıştır.
Kongreler, çalıştaylar, kazılar, yüzey araştırmaları, paneller, seminerler, atölye çalışmaları, akademik yayınlar, dergi ve kitaplar, öğrenci dergileri şeklinde çok sayıda bilimsel program ve proje üniversitemizin, bilhassa Fen Edebiyat Fakültemizin başta Arkeoloji bölümümüz olmak üzere Tarih ve Antropoloji bölümleri tarafından gerçekleştirilmiştir, gerçekleştirilmeye de devam edilmektedir.
Hitit Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji ve Antropoloji Bölümlerinde görev yapan hocalarımız gerek Çorum’da gerekse ülkemizin farklı bölgelerinde önemli kazı çalışmalarına katılmakta, bu bilimsel faaliyetlere başkanlık etmektedir.
Nitekim Hititlerin ikinci başkenti olan Ortaköy-Şapinuva kazısı 2019 yılından itibaren Üniversitemiz bünyesinde Prof. Dr. Aygül Süel başkanlığında, Arkeoloji bölümümüz tarafından sürdürülürken, bugün bu kazı Dr. Öğr. Üyesi Önder İpek başkanlığında, Aygül Süel’in onursal başkanlığında yürütülmektedir. Bilindiği üzere Hititlerin başkenti Boğazköy-Hattuşa’da ise Alman Arkeoloji Enstitüsü 120 yıldır kazı çalışmalarını sürdürmektedir. 2024 yılından itibaren Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca uygulamaya geçirilen “Geleceğe Miras Projesi” kapsamında Arkeoloji bölümümüz, Koordinatör Kazı Başkanlığını üstlenmek suretiyle Hattuşa’da da kazı çalışmalarını sürdürmektedir. Yine bir başka Hitit kenti Niğde Porsuk-Zeyve Höyük’te de 2024 yılından itibaren kazı çalışmaları Arkeoloji Bölümü hocalarımızdan Dr. Öğr. Üyesi Eric Luc Jean tarafından yürütülmektedir.
Tüm bu çalışmaların yansıra 8 Mayıs’ta Arkeoloji, Antropoloji bölümü tarafından 3 oturum halinde “Kazı ve Yüzey Araştırmaları” Panelimizi yaparak son yıllarda kazı çalışmalarında elde edilen bilgi ve bulguları kamuoyuyla da paylaşmış olacağız. Güz aylarında, son yıllarda Çorum’da yürütülen kazı ve yüzey araştırmalarına dair bir çalıştay yapmayı planladığımızı, böylece 2020’den bu yana elde edilen yeni arkeolojik bilgi ve bulguları Valiliğimiz ve Belediyemizin de kıymetli destekleriyle akademik metinlere dönüştürerek, bilim camiası ve kamuoyu ile paylaşacağımızı da belirtmek isterim.
“HİTİTOLOJİ KONGRESİ ÇORUM’DA YAPILACAK”
Alanında, uluslararası bilim camiasında son derece yetkin ve prestijli bir çalışma olarak kabul edilen Uluslararası Hititoloji Kongresi’nin 13’ncüsü 2026 Eylül ayında Çorum’da, HİTÜ ev sahipliğinde yapılacak. Hitit arkeolojisine yönelik bu bilimsel çalışmalara Arkeoloji, Antropoloji ve Tarih bölümü öğrencilerimizi, öğrenci topluluklarımızı da katarak akademik gelişimlerine, pratik bilgilerini uygulamaya dönüştürmelerine nitelikli katkı sunmaya çalıştığımızı da önemle vurgulamalıyım”
Dünya Hitit Günü etkinliklerinde emeği geçenlere teşekkür eden Prof. Dr. Işık, Çorum’un ulusal ve uluslararası mecralarda tanıtımı, bir tarih ve kültür şehri olarak markalaşması, turizm potansiyelinin artırılmasına yönelik bu ve bunun gibi çalışmaların önemine de işaret etti.