Cumhuriyet tarihinde ilk kez yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Çorum seçmeninin oy dağılımı şu şekildedir:
|
KAYITLI SEÇMEN SAYISI
|
387.540
|
|
|
OY KULLANAN SEÇMEN SAYISI
|
323.548
|
|
|
SEÇİME KATILMA ORANI (%)
|
%83,49
|
|
|
GEÇERLİ OY SAYISI
|
317.399
|
|
|
TOPLAM GEÇERLİ OYLARIN SİYASİ PARTİLERE VE BAĞIMSIZ ADAYLARA DAĞILIMI
|
||
|
ADAYIN ADI
|
TOPLAM
|
%
|
|
RECEP TAYYİP ERDOĞAN
|
202.385
|
63,76
|
|
EKMELEDDİN İHSANOĞLU
|
110.175
|
34,71
|
|
SELAHATTİN DEMİRTAŞ
|
4.839
|
1,52
|
Cumhurbaşkanlığı seçimlerinden şu çıkarımlar yapılabilir:
1- AKP seçmeninin tümünün Recep Tayyip Erdoğan’ı desteklediği varsayıldığında, 12 Haziran 2011 seçimlerinden daha düşük bir oya ulaşabilmiştir. Zira diğer kimi sağ partilerin de desteklediği varsayıldığında, AKP oyları 2011’e göre oldukça düşüktür.
2- Ekmeleddin İhsanoğulu’nun aldığı oy, 2011 seçimlerindeki CHP+MHP oyuyla tıpatıp örtüşmektedir. Buna karşın 30 Mart 2014 seçimlerinde gözlenen MHP oyları, bu adaya hiç yansımamış görünmektedir.
3- Selahattin Demirtaş’ın aldığı oy ile HDP’nin yerel seçimlerde aldığı (1.348) oy karşılaştırıldığında neredeyse %200 artışı vardır. Başka bir deyişle HDP’nin oylarının üç katı oy söz konusudur.
4- CHP ve MHP’nin oylarını muhafaza ettiği söylenebilir.
5- HDP’nin Çorum’da 5.000 civarında bir oy potansiyeli olduğu ileri sürülebilir.
6- Adayların şahsi karizmaları ve oy potansiyelleri de dikkate alındığında oyların 2014 seçimlerinden çok farklı dağılmadığı ileri sürülebilir.
7- 2014 seçimlerine göre 23.000 oy kullanılmamıştır. Üniversite öğrencileri ile tatilciler dikkate alındığında Çorum’da Cumhurbaşkanlığı seçimine katılımın görece yüksek olduğu söylenebilir.
SONUÇ
Son 4 yıllık süreçte üç seçim yaşanmıştır. Cumhurbaşkanlığı seçimleri bir kenara bırakıldığında, diğer iki seçim partilerin oy oranları ve oylarındaki yükseliş-düşüş durumlarını açık bir biçimde göstermektedir. Bu durumda şu değerlendirmeler yapılabilir:
İktidarda bulunan Adalet ve Kalkınma Partisi’nin oyları bir düşüş içindedir. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde dahi 2011 oylarını yakalamak mümkün olamamıştır. 2014 yerel seçimleri dikkate alındığında halihazırda 3 milletvekili çıkarması olasıdır. Ancak bu yükselen MHP oyları karşısında kolay olmayacaktır.
Cumhuriyet Halk Partisi’nin sabit bir oy sayısı çok fazla değişiklik göstermemektedir. Her seçime 1 milletvekili çıkaran CHP’nin 2. milletvekilini kazanabilmesi ancak ve ancak MHP seçmenin desteği ile mümkündür. Öte yandan bir milletvekili çıkarmanın üstünde; 2011 seçimlerine göre 10 bin; 2014 seçimlerine göre 20 bin civarında oy fazlalığı vardır.
Milliyetçi Hareket Partisi, 2011 seçimlerinde milletvekili çıkarmaktan çok uzak iken 2014 yerel seçimlerinde aldığı oylar ile milletvekili çıkarma eşiğine gelmiştir. Yerel seçimler ile genel seçimler arasında seçmen davranışı bakımından farklılıklar söz konusu olabilmekle birlikte %55 oy artışı oldukça kayda değerdir. MHP 30 Mart 2014 tarihinde aldığı oyları muhafaza ederek, sadece BBP veya sadece Saadet Partisinin tam desteğini almak koşuluyla Çorum’dan 1 milletvekili (4. milletvekilini) çıkarma potansiyeline sahiptir. Ancak bu olasılığın kesinliğe dönüşmesi için sadece yakın sağ partiler değil, aynı zamanda bizzat AKP seçmeninin bir kısmının MHP’ye oy vermeye ikna edilmesi gerekir.
2014 yerel seçimleri ve cumhurbaşkanlığı seçimleri dikkate alındığında HDP’nin belli bir oy potansiyeli olduğu gözlenmektedir. Elbette ki, bu miktar milletvekili çıkarmaktan çok uzaktır. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin sonuçları ile HDP’nin parti olarak seçime girmesi ve aynı zamanda 7 Haziran 2015 Seçimlerinin eğitim döneminde yapılacağı dikkate alındığında 7-10 bin civarında oy alması olası görünmektedir.
Çorum’da oy potansiyeli olan Saadet Partisi’nin %10 baraj sorunu olmasa dahi Çorum’dan milletvekili çıkarma ihtimali görünmemektedir. BBP ve diğer partilerin kendilerine yakın gördükleri aday veya partileri desteklemeleri olasıdır.
Sonuç olarak, 7 Haziran 2014 seçimleri CHP açısından çok değişik bir sonuç çıkaracak gibi görünmemektedir. Sahip olunan bir milletvekili muhafaza edilecek, ancak ikinci bir milletvekili olasılığı çok gerçekçi durmamaktadır. Oy potansiyeli düşük diğer partiler açısından çok bir değişiklik yoktur ve seçim barajı sebebiyle diğer partileri destekleme olasılıkları yüksektir. Öte yandan, ülke barajını yakalamak adına HDP’nin oy yükseltmek için çalışması gerektiği açıktır. 7 Haziran seçimlerinde Çorum’da asıl yarış, 4. milletvekilinin AKP’de mi kalacağı, yoksa MHP’ye mi geçeceği ile alakalıdır. MHP bir milletvekili çıkarmaya çok yakındır ve yanına BBP veya Saadet Partisinin desteğini aldığında veya az miktarda bir oyu AKP seçmeninden apardığında Çorum’da üç genel seçimdir değişmeyen siyasal tablonun değişme olasılığı çok yüksektir. Ancak burada şunu hatırlatmakta yarar vardır. Çok az miktarda oy farkı dahi bu çekişmede çok etkili olacaktır ve özellikle MHP’nin gümrük oyları konusunda dikkatli olması gerekir.
Editör: TE Bilisim
